Oprócz uchwały budżetowej, samorządy są zobowiązane przyjmować tzw. wieloletnią perspektywę finansową (WPF), czyli prognozę dotyczącą wydatków, dochodów oraz planowanego zadłużenia na kilka lat do przodu. Ma to na celu prowadzenie transparentnej polityki zarządzania długiem publicznym. Pod koniec grudnia Rada Gminy w Białych Błotach uchwaliła budżet na 2021 rok oraz zgodną z nim wieloletnią perspektywę finansową.

Kłopoty zaczęły się, gdy w lutym Regionalna Izba Obrachunkowa, badająca zgodność z polskim prawem dokumentów finansowych samorządów zdecydowała się unieważnić WPF wskazując m.in. na brak równowagi budżetowej w prognozach na lata 2022-2024. W praktyce Białe Błota mają uchwalony budżet, ale nie posiadają WPF, choć według ustawy o finansach publicznych obie uchwały powinny być przyjęte na jednej sesji. Sprawia to, że dokumenty finansowe gminy tworzą niejednoznaczną sytuację – niby budżet jest uchwalony, ale nie spełnia wymogów ustawowych z powodu braku WPF. W praktyce wręcz uniemożliwia to zawieranie zobowiązań przez gminę, utrudnia też prowadzenie zamówień publicznych.

Na początku miesiąca radni weszli w spór z RIO

Wyjść z tego pata można dość łatwo, wystarczy przyjąć uchwałę o WPF, zgodną z obowiązującą uchwałą budżetową. Rzecz niby prosta, ale jej wdrożenie wymaga odpowiedniego klimatu politycznego. Zdaniem większości radnych RIO błędnie unieważniło uchwaloną w grudniu WPF, wskazując m.in. iż wójt będący w sporze z radnymi, miał do RIO przekazać WPF w innej treści niż uchwalono. Przewodniczący Rady Gminy Jacek Grzywacz skierował nawet zawiadomienie do prokuratury o możliwym fałszerstwie. Na sesji w dniu 4 marca Rada Gminy postanowiła większością głosów o zaskarżeniu decyzji unieważniającej WPF przez RIO, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Jest to jednak spór bardziej o przekonanie kto ma rację, bowiem na rozstrzygnięcia sądu poczekamy kilka tygodni, może miesięcy, a do tego czasu dokumenty finansowe gminy mogą się zmieniać – jak pokazuje praktyka tak się dzieje w samorządach.

Na sesji w dniu 4 marca radni przyjęli korektę do uchwalonego w grudniu budżetu na 2021 rok, zmniejszać wpływy i wydatki o 400 tys. zł. Następnie głosowana była uchwała dotycząca WPF, zważywszy na to, że przygotowany przez współpracowników wójta projekt WPF uwzględniał zalecenia RIO, większość radnych postanowiła odrzucić uchwałę. Radni najprawdopodobniej wyszli z założenia, że skoro wchodząc w spor sądowy z RIO, nie uznają racji Izby, nie zgodzili się na treść WPF uwzględniającą zalecenia Izby.

Zważywszy jednak na to, że wcześniej przegłosowali korektę w dochodach i wydatkach na 2021 rok (przyjmując korektę budżetu), to WPF z treści z grudnia i tak nie byłby zgodny z obowiązującym budżetem. Dlatego też ustawodawca wyłożył w ustawie intencję, iż za każdą zmianą uchwały budżetowej, konieczne jest aktualizowanie również WPF.

Kolejna sesja Rady Gminy Białe Błota zaplanowana jest na wtorek 30 marca. Być może przyniesie wyjście z tej sytuacji patowej.