Walki o Brzozę toczyły się z 19 na 20 stycznia 1919 roku. O ile samo Powstanie Wielkopolskie okazało się wielkim sukces, to ta bitwa wpisała się na czarnych kartach historii, gdyż w wyniku walk zginęło 19-tu młodych żołnierzy z Pierwszego Pułku Grenadierów Kujawskich.

- Bardzo się ciesze, że przyszliśmy z naszymi przedszkolami, uczniami, gimnazjalistami, a najbardziej się cieszę, że niektórzy z nas przyszli ze swoimi wnukami i dziećmi, bo to jest podstawa ku temu, że chcemy pamiętać. I ci młodzi wezmą z nas przykład, gdy nas już tutaj nie będzie i także będą pamiętali – mówił wójt Nowej Wsi Wielkiej Wojciech Oskwarek.

- To szczególne miejsce w naszej Brzozie, jak również naszej gminy Nowa Wieś Wielka, bo tutaj ta bitwa gromadzi nas od wielu lat. W okresie międzywojennym społeczeństwo Brzozy postawiło piękny pomnik, potem przyszedł rok 1940, gdzie ten pomnik zburzono – wyjaśniał.

Pomnik z charakterystycznym wizerunkiem Jezusa Chrystusa powstał w 1923 roku z inicjatywy hrabiny Marii Skórzewskiej. Po II wojnie światowej mieszkańcy upamiętnili ponownie powstańców stawiając biały krzyż, później powstał obelisk. Dopiero w XXI wieku odbudowano pomnik z okresu międzywojennego. W niedziele mieszkańcy Brzozy świętowali również IV rocznicę jego odsłonięcia.

Pomnik w II RP / fot: www.nowawieswielka.pl

Obok figury Chrystusa znajdują się tablice z wypisanymi nazwiskami powstańców. Na zakończenie uroczystości pod pomnikiem odśpiewano ,,Rotę” Marii Konopnickiej – Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród. Nie damy pogrześć mowy! Polski my naród, polski lud, Królewski szczep Piastowy.

Nawiązania do ducha piastowskiego pojawiły się również podczas Mszy Świętej sprawowanej w intencji Ojczyzny.