Inowrocław jest jedynym w kujawsko-pomorskim miastem prezydenckim, który nie ma praw powiatu. Wiąże się to zarówno z rozdrobnieniem administracyjnym (Starostwo, Urząd Miejski, Urząd Gminy Wiejskiej), które generuje dodatkowe koszty i utrudnia zarządzanie oraz mniejszymi możliwościami finansowymi na inwestycje.

Zgodnie z reforma administracyjną z 2008 roku prawa powiatu mają miasta skupiające powyżej 100 tysięcy mieszkańców (Inowrocław ma niecałe 80 tys.), bądź dawne stolice województw.

Przygotowując raport dot. Oceny funkcjonowania samorządu lokalnego zwróciliśmy uwagę na to, że duża część problemów w zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego wynika z problemów strukturalnych. Jednym z nich jest kwestia zbyt dużego rozdrobnienia  w zakresie podziału terytorialnego państwa. Na tej podstawie przedstawiliśmy propozycję zwiększenia zachęt finansowych na rzecz łączenia JST – informuje nas Artur Koziołek, rzecznik Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji.

Z przygotowanej przez MAiC oceny funkcjonowania samorządów zauważono, że małe jednostki terytorialne mają większe problemy w wykonywaniu swoich zadań, a ich administracja jest dla mieszkańców znacznie droższa niż w przypadku dużych gmin. Z tego powodu ministerstwo chce umożliwić powiatom i gminom dobrowolne łączenie się.

Obwarzanki

Szczególną uwagę Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji zwraca na tzw. gminy obwarzankowe, czyli obszary wiejskie które mają swoją siedzibę na terenie miasta. Przykładem takiego ,,obwarzanka” jest wiejska gmina Inowrocław. W opinii MAiC takie sytuacje generują dodatkowe koszty   administracyjne, pojawia się także efekt pasażera na gapę (mieszkańcy płacą podatki w gminie wiejskiej, a korzystają z komunikacji publicznej opłacanej z budżetu gminy miejskiej). Pojawia się także brak koordynacji w kwestii wykonywanych usług i strategii rozwoju gmin. Przykładem tego jest chociażby zamieszanie w sprawie wiatraków, które gmina wiejska ustawiła przy granicy z miastem Inowrocław, co pokrzyżowało pewne koncepcje władz miasta.

MAiC planuje zachęcać do łączenia tego typu gmin. Obecnie trwają konsultacje społeczne nad koncepcjami ministerstwa i jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, wejdą one w życie na początku roku 2014. Po połączeniu gminy miejskiej i wiejskiej Inowrocław liczył by około 90 tys. mieszkańców. To cały czas było by jeszcze za mało do uzyskania praw powiatu, jednakże pozycja miasta w tych staraniach była już znacznie silniejsza.

Będą zachęty

Jednostki samorządowe które skorzystają z możliwości łączenia się mają zyskać z powodu zachęt finansowych. Udział gminy w podatkach będzie większy niż dotychczas, ponadto oszczędności administracyjne uzyskane z tytułu konsolidacji pozostaną w samorządach.

Konieczne zdecydowanie

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji chce, aby łączenie jednostek samorządu terytorialnego odbywało się po wyborach samorządowych, w ten sposób uniknie się sytuacji, gdy wygasać musiały by mandaty samorządowców, co wiązało by się z koniecznością wydatkowania pieniędzy na wybory. Najbliższe wybory odbędą się jesienią przyszłego roku, zatem zbyt wiele czasu na przygotowanie do takiego procesu nie ma.