Jesteś tutaj: HomeMagazynWęgrzy chcieli reform – dlatego 172 lata temu wybuchło powstanie

Węgrzy chcieli reform – dlatego 172 lata temu wybuchło powstanie

Napisane przez  Ł.R. Opublikowano w Magazyn niedziela, 15 marzec 2020 14:35
Węgrzy chcieli reform – dlatego 172 lata temu wybuchło powstanie Fot: Laszlo Belony

Dzisiaj Węgrzy obchodzą jedno z trzech najważniejszych świąt państwowych, wspomnienie wybuchu powstania w ramach Wiosny Ludów. Trudno jednoznacznie ocenić czy było ono zwycięskie, bowiem militarnie Wiosnę Ludów Węgrzy przegrali, ale dużo zyskali politycznie. O tej dacie w Polsce warto wspominać również z uwagi na zaangażowanie Polaków po stronie węgieskiej.

29 sierpnia 1526 roku Węgrzy doświadczyli dotkliwej klęski w bitwie pod Mohaczem z Turkami, w trakcie której zginął król Ludwik II Jagiellończyk. Z tą klęską runęły Węgry – komentuje wynik bitwy prof. Marian Zdziechwoski. Klęska pod Mohaczem sprawiła, że Węgry stały się strefami wpływów tureckich i austriackich.

 

Na początku XIX wieku, gdy ziemie węgierskie były częścią Austrii, życie na nich było zacofane o 50, a może nawet 100 lat w stosunku do Europy Zachodniej, która przyśpieszyła po rewolucji przemysłowej. Władze we Wiedniu w terenach dawnych Węgier widziały przede wszystkim zaplecze rolnicze, więc nie rozwijał się na nich przemysł. Niemiecki filozof Johann Gottried Herder przewidywał zaniknięcie narodowości węgierskiej.

 

Grupa węgierskich szlachciców postanowiła zawalczyć o naród, domagając się reform, które pozwoliłyby nadrobić Węgrom zacofanie. Na czele ruchu proreformatorskiego stanął hrabia Istvan Szechenyii oraz uznawany za ,,Mojżesza Węgrów” Lajos Kossuthem. Reformy zakładać miały m.in. zniesienie pańszczyzny, ewenementem było to, że takie postulaty wyszły od przedstawicieli szlachty, gdy w przypadku np. rewolucji we Francji, szlachta stała do tego typu postulatów w opozycji, chcąc bronić dotychczasowy, konserwatywny świat. Węgrzy poza reformami domagali się też zniesienia cenzury oraz powołania węgierskiego parlamentu i rządu.

 

We Francji rewolucja wybuchła w lutym, natomiast 13 marca działania rewolucyjne rozpoczęły się we Wiedniu. Węgrzy postanowili to wykorzystać, stąd też w Peszcie rewolucja wybuchła 15 marca. Pierwsze pozytywne efekty przyniosła ona Węgrom 17 marca, gdy przystawiony trochę do muru cesarz Ferdynand I zgodził się na powołanie rządu węgierskiego, w którym ministrem finansów został Kossuth. Austriacy obawiali się, że Węgrzy mogą chcieć uzyskać pełną niepodległość, były to obawy uzasadnione, bowiem do tego wielu Węgrów dążyło. Wiedeń zaczął podburzać przeciwko pozycji Węgrów mniejszości narodowe. Polityka Wiednia wobec Pesztu zaostrzyła się w grudniu 1848 roku, gdy cesarzem został Franciszek Józef, który przeciwko Węgrom skierował siły wojskowe. W walkach po stronie węgierskiej uczestniczył m.in. gen Józef Wysocki, postacią symboliczną której do dzisiaj stawia się pomniki jest jednak głównodowodzący, od sierpnia 1849 roku, siłami węgierskimi gen. Józef Bem, uznawany za polsko-węgierskiego bohatera. Włączenie się na prośbę Franciszka Józefa wojsk rosyjskich doprowadziło do stłumienia powstania.

 

Politycznie pomimo militarnej porażki Węgrzy jednak zyskali, mieli bowiem znacznie silniejszą pozycję polityczną. W 1867 roku państwo rządzone przez cesarza Franciszka Józefa zmieniło nazwę na Austro-Węgry.

 

Warte obejrzenia

« Kwiecień 2024 »
Pon Wto Śro Czw Pią Sob Nie
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          
  • Temperatury w Europie rosną dwukrotnie szybciej niż globalnie

    Marzec 2024 roku był 10. miesiącem z rzędu, który pobił rekord temperatur w historii globalnych pomiarów dla danego miesiąca roku – wskazują dane Copernicus Climate Change Service (C3S). Średnia temperatura wyniosła 14,14 st. C, czyli o 0,73 st. C więcej niż średnia dla marca z lat 1991–2020. Marzec był też o 1,68 st. cieplejszy niż w okresie przedindustrialnym, do którego odnoszą się globalne cele zawarte w porozumieniu paryskim. Kolejny miesiąc z rekordem ciepła oznacza nasilone zjawiska klimatyczne, również te ekstremalne. 2023 rok był w Europie okresem rekordów w tym zakresie, m.in. największych pożarów, powodzi czy fal upałów – wynika z raportu C3S i Światowej Organizacji Meteorologicznej.

  • Mieszkańcy Torunia i Włocławka chą zmian. Będą konieczne przedterminowe wybory

    Największymi miastami naszego województwa, gdzie 21 kwietnia musiała się odbyć druga tura wyborów były Toruń i Włocławek. W pierwszym z tych miast po 22 latach prezydentem przestanie być Michał Zaleski. Nowym włodarzem Torunia zostanie związany z Platformą Obywatelską Paweł Gulewski.

Wiadomości z regionu