Powstanie Wielkopolskie dość szybko rozprzestrzeniło się na dość spory obszar. W dniu 1 stycznia 1919 roku powstańcy przejęli kontrolę nad strategicznym Nakłem, dzień później rozbrajano już Niemców w Mroczy i w powiecie wyrzyskim. Wydawać się mogło, że Krajna wolność odzyskała na dłużej.
Tak przynajmniej wyglądało ta sytuacja na pierwszy rzut oka, historia pokazuje jednak, że na skutek różnego rodzaju zawirowań politycznych Mrocza na pełną wolność musiała poczekać znacznie dłużej. Mieszkańców spotkało zaś wiele prześladowań.
W niedziele w Mroczy miała miejsce uroczystość z okazji 95 letniej rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Zorganizowały ją władze samorządowe wraz z mroteckim Towarzystwem Pamięci Powstania Wielkopolskiego. Inscenizację walk jakie toczyły się 95 lat temu obserwowali także uczniowie z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Tadeusza Kościuszki w Łobżenicy (powiat wyrzyski).
Jeszcze w dniu 2 stycznia 1919 roku doszło do starć w Mroczy pomiędzy powstańcami, a siłami niemieckiej armii. Polacy zdecydowali się wycofać do Nakła, by stamtąd przygotować się do ponownego zdobycia Mroczy.
5 stycznia 1919 roku powstańcy ponownie zajęli Mroczę. Inscenizacja tych walk miała miejsce właśnie w ostatnią niedzielę. Dzień później powstańcy w skutek zawartych pertraktacji pokojowych musieli opuścić Mroczę. W dniu 9 stycznia zapadła dość niezrozumiała decyzja o oddaniu Niemcom Nakła, którą podjęły władze polskie w Warszawie. Zdaniem wielu historyków celem tej decyzji było umożliwienie ewakuacji wojsk niemieckich linią kolejową, która przebiegała przez Bydgoszcz – Nakło – Piłę, w taki sposób, aby wycofujące się wojska ze wschodu nie zagroziły bezpieczeństwu odbudowywanemu państwu polskiemu. Niestety wielu Polaków zamieszkujących Nakło spotkało się z tego powodu z szykanami ze strony Niemców.
Wojska polskie do Mroczy wkroczyły dopiero w styczniu 1920 roku, gdy na mocy Traktatu Wersalskiego miasto to zostało przejęte przez polską administrację.
W najbliższą sobotę uroczystości poświecone Powstaniu Wielkopolskiemu odbędą się w Szubinie (11 stycznia). Rozpoczną się one zbiórką przed cmentarzem parafialnym kościoła p.w. św. Małgorzaty o godzinie 9:45. Więcej informacji o Powstaniu Wielkopolskim na naszych ziemiach znajdą Państwo w specjalnym serwisie – www.powstanie.zkujaw.pl
