Dzisiaj mija 97 rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Nie cieszy się ono taką czcią jak chociażby Powstanie Warszawskie, co wydaje się wielkim błędem, gdyż zryw Wielkopolan i Kujawian zakończył się sukcesem. Dziedzictwo Powstania Wielkopolskiego tworzy tożsamość naszego regionu.
I wojna światowa zakończyła się przegraną Niemiec i Austrii, wcześniej problemy wewnętrzne dotknęły Rosję. Niezbyt dobre położenie państw zaborczych sprawiło, że Polacy stanęli przed szansą nie tylko odbudowy niepodległości, ale też stworzenia silnego państwa. Kilka tygodni temu świętowaliśmy 97 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Dla narodu polskiego symbol ma data 11 listopada, ale dla Kujaw, Pałuk i Wielkopolski, droga do niepodległości dopiero się zaczynała.
Na przełomie listopada i grudnia trwały przygotowania do obrad Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu. Niemcy borykające się z rewolucją, musiały przystać na takie oczekiwania polskiej ludności. Swoich przedstawicieli miała tam Bydgoszcz i Inowrocław. Reprezentował nas m.in. redaktor Jan Teska.
W dniu 26 grudnia 1918 roku do Poznania przybywa Ignacy Jan Paderewski, obok Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego, jeden z ważniejszych twórców niepodległej Polski. Jego przybycie spotkało się z dużym aplauzem Polaków. Wygłoszone przez niego z hotelu Bazar płomienne przemówienie zostało bardzo ciepło przyjęte. Niezbyt zadowoleni z tego przebiegu zdarzeń byli Niemcy. 27 grudnia doszło do zamieszek, na Placu Wilhelmowskim (dzisiejszy Wolności) padły pierwsze strzały, powstanie wybuchło.
Dość szybko Polacy przejęli kontrolę nad Poznaniem, a Powstanie Wielkopolskie swoim zasięgiem objęło Kujawy. Z Gniezna odbijać Kujawy wyruszyli powstańcy pod wodzą kpt. Pawła Cymsa, który w pierwszych dniach 1919 roku wyzwolił Inowrocław. Dość ciężkie walki toczone były o Szubin, zaś w noc sylwestrową z roku 1918 na 1919 miały miejsce ważne walki o kcyński dworzec kolejowy. Do Bydgoszczy powstańcy nigdy nie weszli, ale bydgoszczanie aktywnie wspierali ten zryw niepodległościowy. W jednej z kamienic przy ulicy Długiej w Bydgoszczy, zorganizowany został nielegalny szpital, w którym rannych powstańców operował dr Jan Biziel.
Powstanie Wielkopolskie zakończył rozejm w Trewirze z 16 lutego 1919 roku pomiędzy Niemcami i państwami Ententy. Na mocy tego porozumienia uznano zdobycze terytorialne Powstania Wielkopolskiego. 28 czerwca tego samego roku pod Paryżem podpisano Traktat Wersalski, który ustanawiał nowy porządek w Europie. Do zdobyczy Powstania Wielkopolskiego dołączono również Bydgoszcz. Polskę na konferencji pokojowej w Wersalu reprezentował Ignacy Jan Paderewski i Roman Dmowski.
