Zwiększenie pozycji radnych wobec prezydentów, burmistrzów, starostów oraz marszałków województw, a także większa transparentność funkcjonowania samorządów – tak w skrócie można opisać zmiany jakie chce wdrożyć Prawo i Sprawiedliwość, wraz ze zmiana ordynacji wyborczej do samorządów.
– Nad tym projektem pracowała grupa posłów mająca doświadczenie w samorządzie, funkcjonujący wcześniej jako radni w gminach i sejmikach – powiedział poseł Łukasz Schreiber, który również tworzył zespół, wypracowujący propozycję zmian.
-Do 1998 roku prezydent był zakładnikiem radnych, później stał się ich panem. My chcemy sprawić, aby prezydent z głosem radnych musiał się liczyć – tłumaczy intencje poseł Schreiber. Zmiany w życie weszłyby jednak dopiero za rok, po tym jak bydgoszczanie wybiorą nowego prezydenta i skład Rady Miasta.
Jedna z propozycji Prawa i Sprawiedliwości zakłada możliwość wprowadzenia przez każdy klub radnych punktu do porządku obrad, który nie będzie mógł zostać ściągnięty – Dwa razy znaleźliśmy się w sytuacji, gdy chcieliśmy poruszyć jakieś tematy, których nam uniemożliwiono. Mieliśmy ostatnio taką sytuację, że nie chciano rozmawiać na temat wyrażenia przez sejmik sprzeciwu wobec pomysłu likwidacji urzędów wojewódzkich, co byłoby niekorzystne dla Bydgoszczy – nie kryje potrzeby takich zmian, radny wojewódzki Michał Krzemkowski.
Nowe przepisy mają wzmocnić przede wszystkim pozycję radnych opozycji. Planuje się ustawowe zagwarantowanie przewodniczenia komisji rewizyjnej klubowi opozycyjnemu. Dzisiaj w większości samorządów taka sytuacja ma miejsce, w ramach niepisanego dobrego obyczaju, ale są samorządy jak chociażby Inowrocław, gdzie nie jest on respektowany przez większość samorządową. Radni uzyskają również uprawnienia kontrolne wobec spółek komunalnych. Co roku na poziomie gminy, powiatu oraz województwa odbywać będą się również debaty o stanie samorządu, które zakończone będą głosowaniem nad udzieleniem wotum zaufania dla organu stanowiącego. Jeżeli prezydent miasta dwa razy nie uzyska wotum zaufania, wówczas radni będą mogli rozpisać referendum o jego odwołanie.
Ustawa narzuci również obowiązek przeprowadzania transmisji obrad samorządów przez internet oraz publikacji wykazów z głosowań. W miastach na prawach powiatu w ramach budżetu obywatelskiego obligatoryjnie będzie trzeba wydatkować przynajmniej 0,5% wszystkich wydatków budżetu. W Bydgoszczy będzie to nieco ponad 10 mln zł, czyli podobna kwota jak obecnie.
Na temat zmian w prawie wyborczym pisaliśmy – PiS jednak wprowadzi dwukadencyjność
