Jawnie sprzeciwiał się polityce germanizacyjnej. Zadbajmy o jego grób



Dzisiaj Wszystkich Świętych, po raz kolejny odbywa się m.in. na Cmentarzu Starofarnym kwesta organizowana przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Kwesta, bez której właściwie 1 listopada w Bydgoszczy trudno sobie wyobrazić. Dzisiaj zbierane są pieniądze m.in. na odnowienie grobu rodziny Warmińskich.

Dla precyzji przekazu należy wyjaśnić, że kwesta już trwa od kilku dni, odbywać będzie również jutro, to jednak Wszystkich Świętych jest tym dniem kulminacyjnym. W tym roku zbieramy na rzecz renowacji grobu rodziny Warmińskich – warto do tego nawiązać, bowiem za kilka tygodni obchodzić będziemy 100. rocznicę powrotu Bydgoszczy do Polski, do czego przyczyniła również działalność Emila Warmińskiego, choć tego radosnego momentu nie doczekał, bowiem zmarł w 1909 roku. Zbierane będą pieniądze również na naprawę symbolicznych figur, które zostały zniszczone przez chuliganów, nie można wykluczyć, że część pieniędzy trafi również na montaż monitoringu, aby do tego typu przykrych incydentów już nie dochodziło. Więcej piszemy o tym – Bydgoskie Powązki mają problem z wandalami

 

Pierwszy szyld z napisem ,,lekarz” w języku polskim

Bydgoszcz od momentu I rozbioru Polski była poddawana dość ambitnej polityce germanizacyjnej, która opierała się też o to, że wszystkie szyldy w mieście powinny być w języku niemieckim. Emil Warmiński studia medyczne odbywał w Marburgu i w Berlinie, co na niego wpłynęła to ogromna pogarda Niemców wobec Polaków, w szczególności obelgi kierowane przez jednego z profesorów. Te doświadczenia sprawiły, że Emil Warmiński postanowił zaangażować się patriotycznie. Gdy 1905 roku otwierał w Bydgoszczy gabinet lekarski, przy ulicy Gdańskiej, powiesił szyld w języku polskim, za co spotkały go liczne nieprzyjemności. Dla Polaków był to jednak symbol przeciwstawiania się germanizacji, który dawał polskim dążeniom nadzieje. Za zgromadzone pieniądze kupił kamienicę, w którym powstał Dom Polski, w którym toczyło życie kulturalne i rozrywkowe społeczności polskiej. Budynek ten został zniszczony w sierpniu 1919 roku przez niemiecki Grenschultz. Doktor Warmiński został natomiast w przyszłości patronem ulicy przy którym mieścił się ten budynek.

 

 

Grób rodziny Warmińskich znajduje się na cmentarzu Starofarnym. Jest to cmentarz szczególny bowiem spoczywa na nim wiele osób które zasłużyły się w walce o powrót Bydgoszczy do Odrodzonej Polski. Znajduje się na nim chociażby dość skromny grób posła do Reichstagu Teofila Magdzińskiego, o którym szerzej rozpisywałem się w ubiegłych latach. Magdziński uczestniczył we Wiośnie Ludów w XIX wieku, jako parlamentarzysta w niemieckim parlamencie aktywnie zabiegał o prawa Polaków, często wschodził w głębokie polemiki z kanclerzem Otto von Bismarckiem. Walczył m.in. o język polski w administracji na ziemiach objętych rozbiorami. Jego pogrzeb w Bydgoszczy stał się wielką manifestacją patriotyczną. Magdziński przewodził polskim posłom w Reichstagu.