,,Niech żyje Zjednoczona Polska Wolna”

Bez większego echa w tym roku przeszła 101. rocznica obrad Polskiego Sejmu Dzielnicowego, który w dniach 3-5 grudnia 1918 roku obradował w Poznaniu. Wkład w ten epizod polskiego parlamentaryzmu włożyła również grupa 25 delegatów z Bydgoszczy. Myśląc już powoli o wielkich bydgoskich jubileuszowych uroczystościach w styczniu, musimy pamiętać również o tym, że bez Polskiego Sejmu Dzielnicowego, który poprzedził wybuch Powstania Wielkopolskiego, Bydgoszcz w 1920 roku mogła do Polski nie wrócić.

Polski Sejm Dzielnicowy obradował w dość trudnych warunkach, bowiem było to już kilka tygodni po kapitulacji Niemiec w I wojnie światowej, ale Poznań cały czas leżał w granicach państwa niemieckiego. Z tego powodu nie można było wprost domagać się oderwania Wielkopolski od Niemiec, ale robiono to można powiedzieć dość sprytnie, kierując do prezydentów i premierów ówczesnych mocarstw memoriały z oczekiwaniem zjednoczenia ziem polskich po rozbiorach – Ufa Polska, że i na kongresie pokojowym znajdzie w Czcigodnej Osobie Pana Prezydenta wymownego, a wpływowego rzecznika domagającego się zjednoczenia całego kraju, jako naprawienia wiekowej krzywdy wyrządzonej przez rozbiory – napisano do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona.

 

Zainteresowanych szerzej tematyką Polskiego Sejmu Dzielnicowego odsyłam do publikacji z ubiegłego roku – Ranga wydarzeń Polskiego Sejmu Dzielnicowego jest niedoceniana

 

Dziennik Bydgoski relacjonując trzeci dzień obrad pisze, że wznoszono hasło – Niech żyje Zjednoczona Polska Wolna – nawiązywanie do zjednoczenia wydaje się tutaj jednoznacznym oczekiwaniem. Co ciekawe podczas tego trzydniowego Sejmu rozmawiano już nawet o przyszłym ustroju zjednoczonej Polski, były chociażby dyskusje o sprawach religijnych, pojawiały się postulaty, aby Odrodzona Polska była państwem katolickim. Poseł Wojciech Korfanty o ile zgodził się ze szczególną rolą religii katolickiej, to wskazał, że wyznawcy protestantyzmu muszą mieć zagwarantowaną tolerancję. Korfanty wyraził oczekiwanie, że odradzająca się Polska w tej materii przyjmie zasadę państwa Jagiellonów – Panujemy nad ludźmi, a nie nad sumieniami!

 

Lista wszystkich 25 bydgoskich delegatów:

Barylski H., Bydgoszcz wieś.

Borzych Fr., Koronowo

Buczkowski H., Wtelno

Burchardt Fr., Mąkowarsk

ks. Cychowski St., Birzewo.

Cywiński Jan, Bydgoszcz

Czajkowska F., Bydgoszcz

Czarnecki Antoni, Bydgoszcz

Filipiak Jan, Bydgoszcz

Kryger K., Bydgoszcz wieś.

Lisowski Józef, Ślesin

Malicki Wł., Bydgoszcz wieś.

Marchlewska Helena, Bydgoszcz

Nieszawski Leon, Potulice

Palinkowski, Bydgoszcz

Pokrzywiński Jan, Więzowno

Smoliński, Bydgoszcz

Sosnowski Józef, Bydgoszcz

Sosnowski Ludwik, Bydgoszcz

Szyman J., Bydgoszcz wieś.

Szymiński Michał, Wtelno

Świątkowski Jan, Bydgoszcz

Teska Jan, Bydgoszcz

Wierzbicki Melchior, Bydgoszcz

Żychliński Józef, Kusowo