Mam nadzieję, że do debaty pomiędzy prezydentem Bydgoszczy i przedstawicielem rządu ostatecznie dojdzie, zanim jednak to nastąpi, warto abyśmy zrozumieli istotę tego sporu, a dokładniej czym jest dla samorządów podatek PIT, który był w ostatnich latach przez rząd obniżany. Niech będzie to wstęp do tej debaty.
W 2019 roku podatek PIT został obniżony z 18% do 17%, od 1 stycznia 2022 roku kwota od podatku wzrosła do ponad 30 tys. zł, jest to wzrost kilkukrotny, czyli wszyscy zapłacimy mniejszy PIT, od lipca ten podatek będzie jeszcze bardziej obniżony. Z jednej strony możemy się cieszyć, ale z drugiej denerwują się samorządowcy, a o tym dlaczego tak jest napiszę w dalszej części.
Zanim przyjrzymy się udziałom w PIT poszczególnych samorządów, zerknijmy na uchwalony budżet Bydgoszczy na 2022 rok, a dokładniej na część dotyczącą dochodów, które zaplanowano na kwotę 2 mld i 336 mln zł. Tę kwotę jak podzielimy procentowo na źródła to ułoży się następująco:
– udział w podatkach PIT i CIT – 23,2% (w roku ubiegłym, czyli przed podniesieniem kwoty wolnej było to ponad 24%) – z czego sam PIT stanowi niecałe 21% ogólnych wpływów budżetu
– subwencja oświatowa (na utrzymanie oświaty, którą rząd zleca samorządom) – 20,7%
– wpływy z podatków lokalnych (np. od nieruchomości) – 13,6%
– dotacje z budżetu państwa na zadania zlecone 11,2%
– środki unijne na inwestycje – 8%
– pozostałe dochody – mniej niż 14%
Jak widzimy, największą pozycję w tych wpływach stanowią wpływy z podatku PIT (21% według budżetu na 2022 rok), które stanowią ponad 1/5 wpływów. Spadek dochodów spowodowany podniesieniem kwoty wolnej od podatku samorządom według zapowiedzi ma być rekompensowany, tak samo jak planowana na lipiec obniżka podatku PIT, spór się toczy jednak czy w wystarczającym stopniu. Gdyby (teoretycznie) tej rekompensaty nie było, to skutki podniesienia kwoty wolnej stanowią 3,4% wartości dochodów (w liczbach bezwzględnych to ok. 84 mln zł) w projekcie budżetu na 2022 rok.
Jak dzielony jest nasz podatek PIT
Warto wiedzieć też jak dzielony jest płacony przez nas podatek PIT – z każdego zapłaconego przez nas 100 zł tego podatku:
– ok. 39 zł trafia do gminy, w której płacimy podatek
– ok. 10,2 zł trafia do powiatu, w którym płacimy podatek
– ok. 1,6 zł trafia do budżetu województwa, w którym płacimy podatek
– ok. 49,2 zł trafia do budżetu państwa.
Bydgoszcz jest miastem na prawach powiatu, co oznacza, że do budżetu miasta trafia ze wspomnianych 100 zł ok. 49 zł do budżetu miasta.