Niemieckie pożegnanie z Bydgoszczą

Niemieckie pożegnanie z Bydgoszczą

Dzisiaj wieczorem przypadnie 105. rocznica symbolicznego przekazania władzy nad Bydgoszczą przez drugiego nadburmistrza Hugo Wolfa komisarycznemu prezydentowi Janowi Maciaszkowi, następnego dnia na Stary Rynek wkroczyły wojska polskie – uroczystości z tym związane odbędą się jutro 20 stycznia o godzinie 13, a poprzedzi je Msza Święta w Katedrze o godzinie 12. W środę z kolei przypadnie 105. rocznica oficjalnego włączenia Bydgoszczy do Polski w obecności gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego.

Przed 19 stycznia Niemcy organizowali liczne uroczystości pożegnalne z Bydgoszczą. Ostateczna decyzja o tym, że Bydgoszcz będzie polska zapadła w czerwcu 1919 gdy ratyfikowano Traktat Wersalski. 17 stycznia 1920 roku Niemiecka Rada Ludowa organizowała w salach okolicznościowe pożegnania dla Niemców.

Z niemieckich źródeł wynika, że 19 stycznia do Bydgoszczy symbolicznie wkroczył 9 batalion z 83 pułku strzelców Grenzchutzu stacjonujący w podbydgoskim Łochowie. Pułk objął wartę nad miastem. 20 stycznia z rana pod bydgoskie koszary podjechały ciężarówki, które zabrały niemieckich żołnierzy do Niemiec. Porucznik Stephan przed tym wygłosił mowę pożegnalną. Towarzyszyła temu niemiecka flaga spowita czarnym kirem na znak żałobny. Następnie Niemcy odjechali przez Więcbork w okolice Złotowa, gdzie ci żołnierze przejęli posterunek graniczny. A potem do Bydgoszczy zaczęły wkraczać wojska polskie, ale ten fragment historii jest już dość dobrze rozpropagowany.

Niemcy mieli złudną nadzieję, że polska Bydgoszcz jest chwilowa i wkrótce to miasto wróci do Niemiec. W pewnym sensie było to wołanie o tragedię II wojny światowej, ale Bydgoszcz do dzisiaj jest polska.

Gdy wspominamy wydarzenia z 19 stycznia w wielu publikacjach pojawia się informacja, że Janowi Maciaszkowi symboliczne klucze do miasta przekazał nadburmistrz Hugo Wolf, w praktyce pełnił on tylko te obowiązki bo był drugim burmistrzem i Paula Mitzlaffa. Nadburmistrz Mitzslaff został wybrany w 1910 roku na 12-letnia kadencję. W maju 1919 roku, gdy wydawało się po sukcesie Powstania Wielkopolskiego, za bardzo prawdopodobne, że Polacy przejmą ostatecznie Bydgoszcz, Mitzlaff objął funkcję Niemiecko-Pruskiego Związku Miast w Berlinie, rezygnując z bycia nadburmistrzem od 1 września 1919 roku. Niemiecka Rada zaprosiła Mitzlaffa na symboliczną uroczystość z 19 stycznia 1920 roku, ale swoją nieobecność tłumaczył natłokiem obowiązków. Dlatego w publikacjach jako ten przekazujący zwierzchnictwo nad Bydgoszczą, widnieje Hugo Wolf.