Groby bohaterów wojny polsko-bolszewickiej pod godną opieką państwa

Przed rokiem bydgoska Gazeta Wyborcza zasygnalizowała, że groby oficerów wojny polsko-bolszewickiej są strasznie zaniedbane. Mowa o mogiłach na Cmentarzu Nowofarnym, gdzie spoczywa m.in. mjr. Władysław Jaworowicz. Urząd Wojewódzki wskazywał, że problemem jest to, iż są to groby rodzinne, a te wyłączone są z ustawowej ochrony. Postanowiliśmy działać i poszukać innego rozwiązania problemu.

 

W świetle ustawy o grobach i cmentarzach wojennych zadaniem państwa jest ochrona nad grobami uczestników wojen służących obronie niepodległości Polski. Ustawa jednak wskazuje, że jeżeli mamy do czynienia z grobami mającymi charakter rodziny, wówczas są one wyłączone z opieki ustawowej. Taki też problem był sygnalizowany w tej sprawie.

 

Postanowiliśmy działać

22 listopada 2018 roku Sejm przyjął ustawę o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, symbolicznie w okresie obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Zgodnie z tą ustawą pod opieką państwa mogą znaleźć się też groby rodzinne, w których spoczywają osoby, które walczyły o niepodległość Polski lub w jej obronie – wojna polsko-bolszewicka była przykładem obrony dopiero co odzyskanej niepodległości, której suwerenności zagrażał pochód bolszewików ze wschodu.

 

Rejestr grobów objętych tą opieką, zgodnie z ustawą prowadzi prezes Instytutu Pamięci Narodowej. Jeszcze w lipcu 2021 roku zwróciliśmy się do IPN o przeprowadzenie czynności, w celu wpisania grobów z Cmentarza Nowofarnego. W sierpniu działania w tym kierunku podjęło Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Gdańsku.

 

Przeglądając ten rejestr (który jest publiczny) znajdują się w nim groby oficerów z Cmentarza Nowofarnego, w tym mjr. Jaworowicza. Konkretne groby zostały też oznaczone przez IPN specjalnymi tabliczkami.