Michał Pronobis o rekonstrukcji ,,Potopu”



Rekonstrukcja rzeźby Fontanny „Potop” rozpoczęta została we wrześniu 2008 roku. Prace nad nią trwały pięć lat. Głównie prowadzone były w miesiącach od początku kwietnia do końca października – pisze Michał Pronobis – młody rzeźbiarz, który podjął się zadania rekonstrukcji symbolu Bydgoszczy.

Pierwszym do wykonania fragmentem Fontanny „Potop” była lewa grupa,  tj. niedźwiedzica z niedźwiedziątkiem. Zadanie to było o tyle trudne, że nie znane były jej oryginalne wymiary. Priorytetową kwestią było więc dokładne zwymiarowanie: ustalenie wysokości
i szerokości niedźwiedzicy z niedźwiedziątkiem z oryginalnych zdjęć. Wysokość została określona poprzez porównanie proporcji wysokości niedźwiedzicy z misiem i wysokości grupy centralnej (znanej z rzeźby stojącej w Coburgu i wynoszącej 6,25 m), a następnie wyciągnięciu średniej z kilkunastu różnych zdjęć, co dało wysokość 1,68 m. Wymiar ten posłużył do dalszych pomiarów.

 

Kolejnym krokiem było wykonanie modelu niedźwiedzicy z niedźwiedziątkiem  w skali 1:8 na podstawie wcześniejszych pomiarów. Praca nad wykonaniem tego modelu była trudna z powodu słabej jakości zachowanych zdjęć, a dokładnie bocznej i tylnej części niedźwiedzicy z misiem. Jednakże dzięki staraniom członków Stowarzyszenia Bydgoskiej Fontanny „Potop” udało się skompletować dużą ilość materiałów, które pozwoliły na dokładne określenie układu i pozycji niedźwiedzicy z niedźwiedziątkiem. Dalszym etapem było przeniesienie wymiarów z małego modelu na model duży.

Do tego celu zastosowany został sposób zapożyczony z pantografu. Do modelu w skali 1:8 została zbudowana klatka w formie prostopadłościanu. Taka sama, proporcjonalnie osiem razy większa, powstała dla modelu 1:1. Dzięki nim przenoszone były wymiary z małego modelu na model duży. Aby wiernie odwzorować całą rzeźbę przeniesionych zostało kilkaset punktów. Wszystkie z punktów zostały uzyskane poprzez zmierzenie wysokości i odległości od przodu oraz odległości od jednego z boków. Każdy wymiar został przemnożony razy 8
i odmierzony na modelu od dużej klatki. Model 1:1 wykonany został w czterech etapach. Przy każdym z nich prowadzone były pomiary, aby zniwelować błędy w kolejnych fazach.

 

Pierwszym etapem było wykonanie konstrukcji nośnej ze stali, która musiała wytrzymać ciężar ok. 1,5 tony. Drugim etapem wykonanie konstrukcji drewnianej  z krzyżykami podtrzymującymi nakładaną glinę. Trzecim etapem nakładanie na konstrukcję drewnianą glin. Czwartym etapem było wymodelowanie rzeźby, ściągnięcie z niej form,  a następnie przekazanie ich do odlewni pana Jacka Guzery.

 

Następny w kolejności do wykonania fragment Fontanny „Potop”, którym była grupa prawa, tj. człowiek z wężem, został wykonany w ten sam sposób.

 

W trakcie trwania prac nad niedźwiedzicą z niedźwiedziątkiem i człowiekiem  z wężem równorzędnie prowadzone były prace nad modelem 1:8 grupy centralnej.

 

 

Dodatkowo, oprócz materiałów i zgromadzonych zdjęć grupy centralnej  do dyspozycji była dokumentacja rzeźby Fontanny „Potop” z Coburga wykonanej  w programie 3D. To pozwoliło dokładniej wykonać projekt, gdyż model 3D został wirtualnie pocięty na plastry i wydrukowany, a następnie złożony, co dało bazę do stworzenia modelu  i zachowania odpowiednich proporcji całości kompozycji. Na bazę tą naniosłem szczegół  i utrwaliłem wszystko w żywicy epoksydowej.

 

W 2010 roku rozpocząłem prace nad modelem 1:1 grupy centralnej dzieląc ją na trzy fazy. Pierwszą z nich było wykonanie górnej części, tj. mężczyzny ratującego kobietę.  W roku następnym został wykonany lew z częścią skały. Natomiast kobieta z dzieckiem
wraz z wdrapującym się mężczyzną wykonane zostały w 2013 roku.

 

Rzeźby były utrwalane w gipsie i systematycznie przekazywane do Odlewni  pana Jacka Guzery. Ostatni element wyjechał z Radoszyc w listopadzie 2013 roku.

 

Na całość rzeźby Fontanny Bydgoskiej „Potop” zostało zużyte:

– 2,5 tony stali do wykonania konstrukcji, tj.: kątowniki, płaskowniki, drut zbrojeniowy
i inne,

– 2 tony gliny, która była używana wielokrotnie (w każdej fazie wykorzystywana niemal
w całości),

– 4,5 tony gipsu budowlanego do wykonania form negatywowych oraz 6,2 tony gipsu ceramicznego do wykonania form pozytywowych.

Przy pracach nad Fontanną „Potop” pomagali mi rodzice Ryszard i Anna Pronobis.

 

Podobnie jak dla odlewnika pana Jacka Guzery jest ona dziełem mojego życia, którego pomyślne ukończenie dało mi wiele radości, satysfakcji oraz wiary we własne możliwości.

 

 


Prezydent Rafał Bruski podziękował Michałowi Pronobisowi w imieniu bydgoszcza po przez przyznanie Medalu Prezydenta Bydgoszczy.