94-ta rocznica przyjęcia Konstytucji Marcowej

17 marca 1921 roku Sejm Ustawodawczy przyjął Konstytucję Marcową, która była pierwszym tego typu dokumentem w odrodzonej po zaborach Polsce. Ustalała ona funkcjonujący do dzisiaj trójpodział władzy oraz podział parlamentu na Sejm i Senat. Ponadto wprowadzała ona na trwałe prawa wyborcze dla kobiet, co warto zaznaczyć – było dość nowoczesnym ruchem ówczesnej Europie.

„Proszę tych posłów, którzy są za ustawą konstytucyjną, tak jak została uchwalona w trzecim czytaniu, aby powstali – powiedział marszałek Wojciech Trąmpczyński na posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego 17 marca 1921 r., tuż przed godziną 17.00. Następnie bez przeliczania głosów stwierdził, że ustawę przegłosowano ogromną większością, na co sala zareagowała brawami „ – relacjonuje dr hab. Michał Pietrzak w Przeglądzie Sejmowym 2(43)/2001.

 

Marszałek Trąmpczyński związany był z Gnieznem, a wybrany został (1 czerwca 1919 roku) w okręgu nr I obejmującego Bydgoszcz oraz powiaty: wyrzyski, inowrocławski, strzeliński, mogileński, żniński i szubiński. Z powodu prowadzonych wówczas działań wojennych zarejestrowano tylko jedną listę Zjednoczonego Stronnictwa Narodowego. W skali sejmu nurt narodowo-demokratyczny i ludowy wówczas dominował, stąd też Konstytucję Marcową należy zaliczyć do dorobku tych stronnictw. Jedynym reprezentującym nasz region posłem był wówczas ks. Józef Kurzawski z Pakości (pozostali kandydaci wybrani w okręgu nr I związani byli z Poznaniem i jego okolicami).

 

Marszałek Trąmpczyński i ks. Kurzawski mandaty pełnili już jednak od 10 lutego, gdyż uzyskali je tymczasowo (z racji braku możliwości przeprowadzenia wyborów w tych dzielnicach, gdyż trwały walki w ramach Powstania Wielkopolskiego) na mocy dekretu Józefa Piłsudskiego z 7 lutego 1919 roku – przyznawał on mandaty posłom Rzeszy Niemieckiej z terenów Wielkopolski i Kujaw, którzy byli narodowości polskiej.

 

Więcej o reprezentantach Sejmu Ustawodawczego 1919-1922 z naszego regionu na portalu Popieram Bydgoszcz – Bydgoski parlamentaryzm w odrodzonej Polsce.

 

Konstytucja Marcowa, której rocznicę uchwalenia dzisiaj obchodzimy, traktowana jest za największy dorobek Sejmu Uchwałodawczego.