Koncepcja budowy portu śródlądowego w Inowrocławiu gen. Rozwadowskiego



Generał Tadeusz Jordan Rozwadowski w świadomości Polaków został zapamiętany jako Szef Sztabu Generalnego WP w najważniejszym momencie wojny z bolszewikami. Pojawiają się zdania, że to on miał główny wpływ na finał Bitwy Warszawskiej. Generał Rozwadowski swego czasu miał przygotować także ciekawą koncepcję regulacji rzek i budowy portów śródlądowych.

Na temat tej koncepcji za dużo w chwili obecnej nie wiemy. Wspomina o tym w swoich pamiętnikach gen. Józef Haller, który opisuje spotkanie , które z gen. Rozwadowskim odbył z Gabrielem Narutowiczem, który był stawiany wówczas jako kandydat na prezydenta (prezydenta wybierało wówczas Zgromadzenie Narodowego, czyli połączone izby Sejmu i Senatu), stąd też można wnioskować, że była to II połowa 1922 roku.

 

Koncepcja gen. Tadeusza Rozwadowskiego jak czytamy była przygotowana przez poważnych inżynierów żeglugi wodnej i budowy portów, którzy doświadczenie zdobywali w Rydze i Tallinie. Zakładano budowę portów żeglugi śródlądowej w Tczewie, Grudziądzu i Inowrocławiu, skąd miał powstać kanał do Łodzi i Warszawy. Propozycja ta bardzo spodobać miała się Gabrielowi Narutowiczowi.

 

Narutowicz po przestudiowaniu tych planów gigantycznych, ale realnych, był zachwycony i powiedział, że nareszcie będzie można przystąpić do prac poważnych, a przestać przesypywać piasek z jednego miejsca w drugie, bez żadnej korzyści – napisał w swoich pamiętnikach gen. Józef Haller.

 

W tym momencie Gabriel Narutowicz pełnił funkcję ministra ds. robót publicznych.

 

Zdaniem gen. Hallera na te inwestycje można było pozyskać kapitał, ale zostały odrzucone z powodu dużej kontrakcji ze sfer przemysłowo-kolejowych, które miały nieco inny interes.

 

Z racji dość ograniczonej wiedzy na temat tej koncepcji, trudno byłoby podawać ewentualne lokalizacje portu w Inowrocławiu, ale wydaje się bardzo prawdopodobne, że mogły być to tereny w okolicach dzisiejszych zakładów sodowych w Mątwach, na południe od centrum miasta. Zapewne elementem tego systemu hydrotechnicznego byłoby też jezioro Gopło, co oznaczałoby szansę na rozwój Kruszwicy.

 

Ostatecznie Inowrocław pomimo odłożenia tych planów poszkodowany nie został, gdyż wybudowana kilka lat później kolejowa magistrala węglowa przebiega przez to miasto.

 

Gen. Tadeusz Rozwadowski w maju 1926 dowodził obroną Warszawy przeciwko przeprowadzonemu przez zwolenników Józefa Piłsudskiego zamachu stanu. Po wywołanej tym zbrojnym działaniem dymisji rządu Wincentego Witosa gen. Rozwadowski popadł w niełaskę. Zmarł w 1928 roku na niewyjaśnioną chorobę. Niektórzy podejrzewają, że mógł zostać otruty. Pochowany został na Cmentarzu Orląt Lwowskich.