W Bydgoszczy z dumą możemy obchodzić 100-lecie Niepodległej, tak samo jak przed dwoma laty jubileusz 1050-lecia polskiej państwowości. Przez wieki Bydgoszcz oddała Rzeczpospolitej liczne przysługi, broniąc jej przed żywiołami germańskimi. Uświetnieniem tego było odsłonięcie w 1927 roku pierwszego pomnika Henryka Sienkiewicza w Polsce.
Pierwszy pomnik oddający chwałę twórcy ,,Krzyżaków” miał na celu podkreślenie dziejowej roli Bydgoszczy, jako polskiej strażnicy przed żywiołami germańskimi. Znaczenie tego dla bydgoskiej tożsamości doskonale rozumieli Józef Weyssenhoff i Adam Grzymała Siedlecki, którzy stali na czele komitetu budowy pomnika.
W wymownych słowach ujął to również w swoim wierszu Henryk Zbierzchowski, który pozwalam sobie opublikować:
Tu, gdzie niedawno gospodarzył Niemiec,
A Polak czuł się więzień i bezdomnik,
Gdzie krzywdy nasze rosły jak tasiemiec,
W piękniej Bydgoszczy staje pierwszy pomnik
Tego, co Polskę duchem swym pomnożył,
Marzył o Polsce Polski nie dożył.
Naszej przyszłości wielki budowniczy,
Pieśniarz rycerskiej i szlachetnej dumy,
Ten, który słysząc, jak w nas serce krzyczy,
Husarskich skrzydeł przypomniał szumy
I wywołując bohaterów cienie
Uczył, że oręż tylko chwast wyżenie.
W sercu Pomorza, wśród tych starych szlaków
Krwią przepojony polskiego rycerstwa,
Gdzie lepsze miejsce dla twórcy ,,Krzyżaków”
Pieśniarza cudnej cnoty bohaterskiej,
Jurandowego zgonu i katuszy,
Wizji, co wiecznie żyją w polskiej duszy?
Stąd niedaleko, w Szczytna zimnej wieży
Gasła Danusia, Jurandowa córa,
Skąd niedaleko kwiat polskich rycerzy
Zgromił krzyżactwo, które szło jak chmura
Aż nad trupami zapłakała dola.
Hej, wy grunwaldzkie zakrwawione pola
Cudownym pomnik z z armatniego spiżu
Naszej ojczyzny wskrzeszonej i wolnej
Cudowne miejsce, bo wszędzie w pobliżu
Grają wspomnienia, a nocą wiatr polny
Przynosić będzie zapomnienie echa,
Którymi żyje wciąż pomorska strzecha.
A wtedy pomnik cudnie się rozdzwoni
Jękami spiżu, jak harfa polska
Że nas z Pomorza Niemiec nie przegoni,
Bo tu, w Bydgoszczy żyje wiecznie Polska.
Której wytrwania i hartu użycza
Pierwszy w ojczyźnie pomnik Sienkiewicza.
Henryk Zbierzchowski operujący pod literackim ,,Nemo”. Związany był on głównie z Lwowem. Z perspektywy lwowskiej doskonale jednak rozumiał tą bydgoską symbolikę. Być może dla tego, iż był zainspirowany twórczością Sienkiewicza, wobec której wyrażał wdzięczność za zbudowanie mitu ,,obrony Zbaraża”.
W oparciu o wiersz Zbierzchowskiego powstała również pieśń Marsz Polonii, uznana za hymn bydgoskiego klubu.
PopieramBydgoszcz.pl