Podkreślać trzeba rolę Romana Dmowskiego dla polskiej Bydgoszczy

W czwartek przypadła 99. rocznica podpisania Traktatu Wersalskiego – można powiedzieć pierwszego dokumentu międzynarodowego wskazującego, że Bydgoszcz znajdzie się w Odrodzonej Polsce. Z tej okazji w sali sesyjnej bydgoskiego ratusza odbyło się seminarium historyczne. W ten sposób pokazano, że wiele musiało się jeszcze wydarzyć od 11 listopada 1918 roku.

 

Konferencje zorganizował Społeczny Komitet na Rzecz Upamiętnienia Romana Dmowskiego w Bydgoszczy. Przy tej okazji poinformowano, że komitet przygotowuje się do ufundowania tablicy poświęconej Romanowi Dmowskiemu, która znaleźć ma się na ścianie delegatury Urzędu Marszałkowskiego przy ulicy Jagiellońskiej. Zdecydowano się na tą lokalizację, gdyż w przeszłości obok mieściła się Resursa Kupiecka, w której przemawiał kiedyś Dmowski.

 

– Niepodległość w regionie Kujaw i Pomorza w niektórych miastach przyszła w roku 1918, a tak jak w Bydgoszczy przyszła w roku 1920. Inne obszary poza tymi, które odzyskały niepodległość w roku 1918 musiały toczyć z jednej strony powstańczy bój i czekać na polskie wojsko do 1920 roku – mówił na otwarciu konferencji wiceprzewodniczący Rady Miasta Bydgoszczy Jan Szopiński.

 

 

 

 

Seminarium choć dotyczyło konkretnej daty historycznej było wielowątkowe. Traktat Wersalski, jego zapisy, były bowiem wypadkową wielu zdarzeń. Działalności politycznej Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w czasie I wojny światowej, w tym utworzenia we Francji tzw. Błękitnej Armii na czele, które stanął gen. Józef Haller, a także tego wydarzyło się później, chociażby wybuchu Powstania Wielkopolskiego i zaangażowania bydgoszczan w jego wsparcie.

 

– To co trzeba oddać, co jest opinią wszystkich historyków, nawet nie będących zwolennikami polityki Dmowskiego – Dmowski odegrał olbrzymią rolę w Paryżu, wykazał się ogromną skutecznością. Myślę, że gdyby Dmowskiego nie było w Paryżu, to taki kształt Traktatu Wersalskiego nie byłby możliwe – mówiła dr Monika Opioła-Cegiełka, która swoje wystąpienie poświęciła Ignacemu Janowi Paderewskiemu.

 

– Wychowany w poczuciu miłości do Ojczyzny miał poczucie odpowiedzialności za rodaków – opowiadała o pobudkach patriotycznych Paderewskiego dr Opiołek-Cegiełka. Angażował się on na wielu polach, jako osoba majętna wspierał Polaków, jako wybitny muzyk, a zarazem będąc traktowany jako celebryta, wykorzystywał to, aby chociażby przekonywać prezydenta USA Wilsona do potrzeby utworzenia niepodległej Polski.

 

 

 

 

Na spotkaniu podkreślano, że Roman Dmowski oraz gen. Józef Haller to postacie, o których w trwającym roku 100. niepodległości się zapomina. Znajdują się trochę w cieniu Józefa Piłsudskiego, choć ich zasługi są trudne do opisania.

 

– Nie pozwolił sobie, aby jakiś tłumacz tłumaczył jego wystąpienie. On w dwóch językach francuskim i angielskim przez przeszło dwie godziny opowiadał o dziejach na naszych ziemiach. To był wielki wyczyn, bo obawiał się, że w czasie tłumaczenia mogą nastąpić manipulacje – podkreślał dr Andrzej Bogucki.

 

Na mocy Traktatu Wersalskiego 20 stycznia 1920 roku Bydgoszcz została przejęta przez polskie wojska – Miał on wejść w życie po spisaniu pierwszego protokołu ratyfikacyjnego, co nastąpiło natychmiast po ratyfikowaniu traktatu przez Niemcy. Ten warunek spełniono 10 stycznia 1920 roku, stąd też m.in. Bydgoszcz swoje święta niepodległościowe ma w styczniu – objaśniła dr Monika Opiołek-Cegiełka.

 

Na zakończenie przyjęto jako podsumowanie spotkania Stanowisko Rady Miasta Bydgoszczy z 20 czerwca br., w którym oddaje się hołd Dmowskiemu, Paderewskiemu, Powstańcom Wielkopolskim oraz bydgoszczanom, którzy dbali o ducha polskości w okresie zaborów – w szczególności: dr Janowi Bizielowi, ks. Janowi Filipiakowi, dr Emilowi Warmińskiemu, red. Janowi Tesce oraz posłowi Teofilowi Magdzińskiemu.

 

Uroczystość zakończyła się pod Pomnikiem Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego złożeniem kwiatów. W ten sposób oddano hołd tym wszystkim, którzy na Kujawskiej i Wielkopolskiej ziemi przysłużyli się sukcesowi Traktatu Wersalskiego.

 

Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawował poseł na Sejm RP Bartosz Kownacki.

 

Program konferencji:

1.Koncepcje geopolityczne Romana Dmowskiego –  materiał filmowy z wykładem prof. Jan Żaryn

2.Działalność polityczna i dyplomatyczna Ignacego Jana Paderewskiego w latach 1910-1922 (ze szczególnym uwzględnieniem konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r.)  – dr Monika Opioła-Cegiełka.
3.Generał Józef Haller von Hallenburg – dr Andrzej Bogucki
4. Chadecka myśl polityczna gen. Hallera – dr Stefan Pastuszewski

5. Przyjęcie podsumowania – zbieżne ze Stanowiskiem Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 20 czerwca br.