W 1939 roku miała miejsce w Szubinie uroczystość odsłonięcia pomnika mogiły upamiętniającego zabitych w walkach o Szubin Powstańców Wielkopolskich. Zaprojektował go powstaniec, chcąc w ten sposób uczcić poległych towarzyszy broni, dzieło finansowo zaś wsparli szubinianie. Dzieło nie cieszyło jednak zbyt długo oka, bowiem Niemcy po wybuchu II wojny światowej z nim się rozprawili.
Przed dwoma tygodniami w Szubinie obchodzono 99-tą rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego, a zarazem oswobodzenia Szubina spod niemieckiej okupacji. Podczas uroczystości pod mogiłą Powstańców Wielkopolskich, burmistrz Artur Michalak zaproponował, aby powołać komitet na rzecz odbudowy pomnika mogiły z 1938 roku. Jak wyjaśniał nie będzie nigdy lepszej okazji jak przypadający obecnie rok stulecia Niepodległej, dla podjęcia się tego dzieła. Jest cicha nadzieja, że pomnik uda się odbudować jeszcze przed setną rocznicą wyzwolenia Szubina podczas Powstania Wielkopolskiego.
We wtorek 23 stycznia odbyło się zebranie założycielskie Komitetu Obywatelskiego, na czele którego wybrano prezes koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego w Szubinie, Mariolę Połańską.
Dyrektor Muzeum Ziemi Szubińskiej Kamila Czechowska przedstawiła dzieje mogiły Powstańców Wielkopolskich. Pierwsza zbiorowa mogiła powstała na szubińskim cmentarzu w 1924 roku. Z biegiem lat uznano, że nie była ona z punktu widzenia estetycznego zbyt okazała, dlatego też pod koniec lat 30-tych podjęto się próby budowy nowego pomnika. W 1937 roku projekt mogiły pomnika opracował Stanisław Śledzikowski, który walczył w powstaniu. Jego projekt został zatwierdzony w 1938 roku, zaś 22 stycznia 1939 oku został on odsłonięty. Niestety już rok po odsłonięciu przestał on istnieć, bowiem zniszczyli go Niemcy po wkroczeniu na ziemie polskie.
– Największym argumentem powrotu do tego pomnika jest zaprojektowanie go przez samych Powstańców oraz zaangażowanie się mieszkańców Szubina w jego budowę – wyjaśniała Kamila Czechowska, jednocześnie podkreślając, że społeczeństwo okazało się wyjątkowo hojne, pomimo znacznie trudniejszej niż mamy obecnie sytuacji ekonomicznej.
Wstępne szacunki mówią, iż odbudowa pomnika mogiły będzie kosztować około 130-150 tys. zł, z czego 35 tys. zł będzie kosztem dokumentacji technicznej. Istnieje szansa, że dużą część tej kwoty uda się pozyskać z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jedną z pierwszych rzeczy jaką zamierza wykonać powołany komitet, będzie złożenie aplikacji w konkursie ogłoszonym przez ten resort.
W skład komitetu obok burmistrza Artura Michalak, wszedł również poprzedni włodarz Szubina Ignacy Pogodziński.
Niemcy w trakcie II wojny światowej zniszczyli wszystkie najbardziej okazałe monumenty nawiązujące do Powstania Wielkopolskiego w naszym regionie. Taki los spotkał również wspaniały grób w Brzozie pod Bydgoszczą. W 2013 roku w Brzozie odsłonięto zrekonstruowany grób, teraz pora na Szubin.
