Dzisiaj przypada 99. rocznica bitwy Warszawskiej, nazywanej niekiedy cudem nad Wisłą, decydującą o losie wojny polsko-bolszewickiej, a także jak podkreśla brytyjski historyk Edgar Vincent D’Abernon decydująca o losach Europy, a nawet świata.
28 czerwca przypadła 100. rocznica podpisania Traktatu Wersalskiego, dokumentu który miał zapewnić Europie trwały pokój po I wojnie światowej. Dla Polski ważnego, bo był to pierwszy takie rangi międzynarodowy akt prawny, w którym zapisano niepodległy byt Polski. Jak się jednak okazało już kilka miesięcy później, był to pokój kruchy, tak samo jak niepodległość Polski była krucha. Już niespełna półtora roku po jego podpisaniu, Traktat Wersalski mógł przestać istnieć. Tak by się stało,gdyby bolszewicy zajęli Warszawę.
Z ustaleń Traktatu Wersalskiego nie byli zadowoli Niemcy, którzy utracili Wielkopolskę i Kujawy, a na początku 1920 roku musieli oddać również Bydgoszcz i Pomorze. Jak spojrzymy jeszcze trochę wstecz, to wpływy ideologii bolszewickiej miały znaczący wpływ na ogłoszenie 11 listopada 1918 roku kapitulacji Niemiec. Gdyby Warszawa upadła, kto wie czy nie doszłoby do reakcji łańcuchowej i przejęcia władzy w Berlinie przez rewolucjonistów. W tamtym okresie bolszewicka była już Czechosłowacja, stąd też do legendy wszedł wyczyn Węgrów, którzy przez miesiąc poprzez Rumunie wieźli drogą okrężną amunicję dla Polski – 12 sierpnia, tuż przed bitwą Warszawską z Węgier przyjechały 22 miliony nabojów.
W przypadku realizacji tego scenariusza nie byłoby niepodległej Polski, ład wersalski już by nie istniał, a na kolejne dekady Europa mogłaby być w większości zdominowana przez ideologię bolszewicką.
Z tego też powodu data 15 sierpnia 1920 to również ważna data z punktu widzenia odzyskania przez Polskę niepodległości – od ogłoszenia jej 11 listopada 1918 roku, musiało minąć jeszcze wiele czasu do ustalenia granic odrodzonej Polski, poprzez Powstanie Wielkopolskie, Powstanie Śląskie, aż do zakończenia wojny z bolszewikami. Uzgodniony później traktat ryski (choć jego zapisy do dzisiaj budzą kontrowersje) ustanowił wschodnie granice II Rzeczypospolitej. Zatrzymanie ofensywy zachodniej bolszewików natomiast zapewniło trwały był odrodzonej Polski, jako niepodległemu państwu. Warto zatem, abyśmy w przyszłym roku dzień 15 sierpnia, gdy przypadnie setna rocznica, uczcili w sposób szczególny.
Kto jest autorem manewru znad Wieprza
Kluczowym manewrem dla sukcesu Bitwy Warszawskiej było zastosowanie uderzania znad Wieprza na tyły wojsk sowieckich frontu zachodniego. W II Rzeczypospolitej toczono dość zacięte spory polityczne kto jest autorem tej koncepcji, czy szef sztabu gen. Tadeusz Piłsudski, czy marszałek Józef Piłsudski. Ten spór nie został w pełni rozstrzygnięty do dzisiaj.
Dość ciekawą rzecz napisał żyjący w tamtym okresie publicysta Stanisław Cat Mackiewicz (książka ,,Historia Polski od 11 listopada 1918 roku do 17 września 1939 roku”). Stwierdza on, że koncepcje uderzenia znad Wieprza opracował już w XIX wieku wód naczelny powstania listopadowego Ignacy Prądzyński. W sierpniu 1920 roku została ona jedynie odrestaurowana, z doskonałym skutkiem. Nie będę już jednak analizował komu to zawdzięczamy.
