Poznański zamek ,,Gargamela”



Fot: CC BY-SA 2.5 by Poznaniak

W Bydgoszczy ożyła dyskusja na temat możliwości odbudowy Zamku Bydgoskiego zbudowanego na polecenie króla Kazimierza III Wielkiego. Pojawia się w tej dyskusji wiele odwołań do Poznania, gdzie odbudowano w ostatnich latach Zamek Królewski. Okazuje się, że ta rekonstrukcja budzi wielkie kontrowersje, w szczególności wśród architektów.

Słowa ,,rekonstrukcja”, czy ,,odbudowa” są w tym wypadku nieco naciągane, bowiem jedyny przekaz o jaki się oparto to XVI wieczna rycina – Większość osób, które nie mają zawodowej styczności z historią architektury, będzie go [zamek] uważała za rekonstrukcję historycznej budowli, którą nie jest. On fałszuje historię, ponieważ udaje obiekt, który rzekomo w tamtym miejscu istniał – krytykuje realizację Tomasz Ratajczak, w artykule portalu czaskultury.pl

 

Krytycy nadali tej realizacji prześmiewczą nazwę ,,Zamek Gargamela” – To najbardziej obśmiany i najmłodszy zamek w Polsce. „Średniowieczna” budowla z pustaków. Kiczowaty nowobogacki pałac. Atrapa rodem z Disneylandu – czytamy na portalu TwojaHistoria.pl – Turyści nieznający historii Poznania ze zdziwieniem reagują na informację, że średniowieczny z pozoru zamek na Wzgórzu Przemysła (a więc tuż obok Starego Rynku) pochodzi w rzeczywistości z XXI wieku. Trudno im wytłumaczyć, że pod jasnoczerwoną cegłą kryją się pustaki, a cała budowla nie jest nawet rekonstrukcją zabytku zniszczonego w czasie wojny, lecz kreacją całkowicie współczesną. Dawna siedziba królów i starostów nigdy w ten sposób nie wyglądała.

 

Branżowy portal Bryla.pl nadał poznańskiemu natomiast przydomek ,,makabryły” – . Poznań chce odbudować średniowieczny zamek na wzgórzu Przemysła. Problem w tym, że nie ma żadnych dokładnych przekazów na temat wyglądu budowli. Zapowiada się więc wtórna historyzacja. Przeciwnicy projektu mówią nawet o fundowaniu za publiczne pieniądze zamku Gargamela – czytamy na portalu.

 

Niewiele wiemy również dzisiaj o Zamku Bydgoskim, po którym również pozostała nam rycina na pocztowce z XVII wieku. Ostatnie odkrycia na placu budowy Teatru Kameralnego, gdzie najprawdopodobniej odkryto fragmenty bramy, palisady i fosy, pokazują tylko, że do końca nie mamy świadomości jak obiekty zamkowe były rozlokowane. Nic w tym jednak dziwnego, bowiem zamek zniszczono pod koniec XVII wieku, natomiast do XX wieku nie przetrwały nawet ruiny.

 

Pocztówka wizualizująca Zamek Bydgoski

 

Poznański zamek był wielokrotnie odbudowywany, po raz ostatni zniszczono go w 1945 roku, ale już po kilkunastu latach rozpoczęto wstępną odbudowę. Prace wykonane w latach 2010-2013 były dokończeniem tych z przełomu lat 50-60-tych. W Bydgoszczy od ponad wieku teren po zamku ma już nową funkcjonalność.