Dokładnie 99 lat temu na Stary Rynek wkroczyły wojska polskie, których od granic miasta wprowadzali Sokoli. Ponad wiekowy wysiłek zaborcy, aby przez wieki polskiego miasta zrobić niemieckie, został przekreślony. To nie był już ,,Bromberg”, powróciła Bydgoszcz.
W latach 20. i 30. to w styczniu bydgoskie rodziny świętowały odzyskanie przez Polskę niepodległości. Nie sposób było w trakcie dzisiejszej uroczystości uciec myślami od tragicznych wydarzeń z Gdańska. W trakcie Mszy Świętej biskup Jan Tyrawa sprawował dziękczynienie Bogu za dar wolnego miasta, ale też modlił się w intencji zamordowanego prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza.
Po Mszy nastąpił uroczysty przemarsz prowadzony przez Wojsko Polskie na Plac Wolności, gdzie rys historyczny przedstawił prof. Zdzisław Biegański, nawiązując do obchodzonej w listopadzie 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości – Na terenie zaboru pruskiego, w tym także w Bydgoszczy, panowało wielkie oczekiwanie, narastała siła ruchu polskiego. Na przełomie 1918 i 1919 roku Powstanie Wielkopolskie rozpoczęło się także na terenie Kujaw Zachodnich, Pałuk oraz Krajny. (…) O losach Bydgoszczy i najbliższych okolic zdecydował Traktat Wersalski.
– Wielkie to było wydarzenie dla Bydgoszczy, wielkie wydarzenie dla Polski. Nasze miasto wróciło do Macierzy, a wolna Ojczyzna odzyskała piękną, królewską Bydgoszcz – mówił prezydent Rafał Bruski – Wraz z wejściem polskich żołnierzy na dostojnie udekorowany Stary Rynek, w sercach bydgoskich rodzin zagościło poczucie spełnionych nadziei i zwycięstwo. Warto było przez półtora wieku pielęgnować polskie tradycje, warto było nie godzić się na niewole, aby doczekać takiej chwili.
Zwracając się do kombatantów i wszystkich odpowiedzialnych w za przyszłość Bydgoszczy, prezydent zaznaczył – Wolność to odpowiedzialność, wolność to wybór, to słowa, czyny i wspólne doświadczenie.
Włodarz Bydgoszczy nawiązał również do gdańskiej tragedii – Tego które znów zjednoczyło wszystkich Polaków, lecz niestety w obliczu tragedii. Myślę o Gdańsku, myślę o Pawle Adamowiczu, to doświadczenie może nauczyć nas czegoś o wolności, tej dzisiejszej, współczesnej. Czy będziemy potrafili wyciągnąć z tego wnioski na przyszłość? O tym zdecyduje każdy z nas i mam nadzieje, że będziemy dokonywać dobrych wyborów.
Na zakończenie złożono kwiaty pod Pomnikiem Wolności, wojsko oddało natomiast salwę honorową. Prezydent Bruski przypomniał, że decyzją Rady Miasta trwa ,,Rok Wolności”.
Dzisiejszą uroczystość możemy potraktować jako symboliczne rozpoczęcie ,,Roku Wolności”, na dokładnie 12 miesięcy przed 100. rocznicą powrotu Bydgoszczy do Polski. Zróbmy wszystko, aby właściwie przeżyć ten rok, godnie pielęgnując bydgoskie tradycje i tożsamość.
Formalnie Bydgoszcz do Odrodzonej Polski została przyłączona dwa dni później – 22 stycznia 1920 roku – gdy do miasta przybył głównodowodzący Powstania Wielkopolskiego gen. Józef Dowbor-Muśnicki, przedstawicieli misji alianckich oraz minister Leona Janta-Połczyński, który reprezentował polski rząd. O tym wydarzeniu na Placu Wolności przypomniał baner wywieszony przez senatora Andrzeja Kobiaka.
