Od samego początku państwa polskiego Piastowie podejmowali próby podporządkowania swojemu państwu Pomorza. W XI i XII wieku północną granicę Polski tworzyły grodziska w Wyszogrodzie (Fordon), w Bydgoszczy, w Pawłówku i w Nakle nad Notecią. O ile wiedzę na temat Wyszogrodu udało się rozpropagować, to już o tym, że w Pawłówku funkcjonowało kiedyś grodzisko wie niewielu.
Dziennie przez Pawłówek przewijają się dziesiątki tysięcy pojazdów, w ostatnich miesiącach to miejsce wygląda specyficznie z uwagi na trwające prace przy budowie drogi ekspresowej S-5, w tym miejscu powstanie węzeł, który docelowo będzie obsługiwał również drogę ekspresową S-10. Przez Pawłówek przebiega też linia kolejowa nr 18 relacji Bydgoszcz – Piła.
W przeszłości, na długo zanim król Kazimierz III Wielki nadał Bydgoszczy prawa miejskie, w Pawłówku lokowane było grodzisko, które jak wynika z badań, było ważnym elementem pogranicza polsko-pomorskiego. Niestety za wiele o tym miejscu nie wiemy, przez setki lat bowiem było zapomniane. Na dodatek kilka razy pozostałości po dawnym grodzie zostały zniszczone, kilkadziesiąt lat temu w tym miejscu budowano okopy, kilka lat temu natomiast zniszczeń dokonała działalność przemysłowa.
Widok z wału na tory kolejowe
Grodzisko mieściło się pomiędzy dzisiejszą stacją benzynową, a torami kolejowymi. Właściwie po nim pozostały tylko zachodnie umocnienia. W latach 2009-2010 Instytut Archeologi UMK w Toruniu przeprowadził w tym miejscu badania ratownicze.
W sumie odkryto i zadokumentowano w rzucie 130 obiektów kulturowych, z których 119 przyporządkowano do okresu wczesnośredniowiecznego – piszą w swoim abstrakcie podsumowującym badania archeolodzy Piotr Błędowski oraz Wojciech Chudziak – Dane, którymi na tym etapie prac dysponujemy, pozwalają przypuszczać, że miejsce to pełniło istotną rolę na pograniczu kujawsko-pomorskim w okresie wczesnego średniowiecza.
Odnaleziono wówczas m.in. monety, utensylia kupieckie, fragmenty ceramiki.
Przewiduje się, że grodzisko w Pawłówku powstało w połowie XI wieku i przetrwało do połowy XII wieku. Najpopularniejsza hipoteza głosi, że gród został zniszczony w czasie wojny Bolesława Krzywoustego z Pomorzanami w latach 1113-1116.
