Od kilku tygodni w całym kraju trwają obchody 40. rocznicy powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Delegacja inowrocławskich związkowców uczestniczyła m.in. w ogólnopolskich uroczystościach zorganizowanych 31 sierpnia w Gdańsku, ale okolicznościowe spotkania, z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne odbywające się w ścisłym reżimie sanitarnym, przygotowano także w naszym regionie (główne obchody miały miejsce 30 sierpnia w Toruniu). W wyniku decyzji władz Zarządu Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność” program obchodów został podzielony na kilka etapów, tak aby maksymalnie chronić wszystkich uczestników i zapewnić komfort zaproszonym gościom.
Pomimo trudnych warunków spowodowanych nieustającą walką z wirusem SARS-CoV-2, nie mogło zabraknąć stałych elementów związkowego święta, w tym tradycyjnego nabożeństwa w intencji związkowców. „Do obchodów 40. rocznicy powstania naszego związku przygotowywaliśmy się już od początku roku” – powiedział przewodniczący Oddziału NSZZ „Solidarność” w Inowrocławiu Mariusz Kawczyński – „Niestety z uwagi na epidemię koronawirusa musieliśmy zrezygnować z wielu planów. Kilka rocznicowych spotkań udało się jednak zorganizować. Inowrocławskie obchody rozpoczęliśmy tradycyjnie od uroczystego nabożeństwa odprawionego w intencji twórców 'Solidarności’ w Bazylice Mniejszej Imienia NMP. Delegacje związku oraz władz samorządowych i organizacji społecznych złożyły wiązanki kwiatów przy relikwiach błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki, a ponieważ w tym roku w wyjątkowy sposób przeżywaliśmy także rocznicę urodzin naszego wielkiego rodaka, Ojca Świętego Jana Pawła II, spotkaliśmy się przy tablicy papieskiej aby uczcić jego pamięć”.
Niedzielne uroczystości rozpoczęły regionalne obchody, które potrwają kilka tygodni. Jednym z głównych wydarzeń było spotkanie zorganizowane 4 września w biurze Oddziału, w którym udział wzięli kapelan inowrocławskiej „Solidarności” ks. kan. Ryszard Pruczkowski, honorowy obywatel Inowrocławia Edmund Mikołajczak, naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy Edyta Cisewska, rzecznik prasowy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Marek Lewandowski, a także reprezentująca Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” oraz Instytut Dziedzictwa Solidarności Joanna Lewandowska, przewodniczący Zarządu Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność” Tomasz Jeziorek i przewodniczący Oddziału NSZZ „Solidarność” w Inowrocławiu Mariusz Kawczyński.
Rocznicowe święto „Solidarności” było doskonałą okazją do wręczenia pamiątkowych medali i dyplomów. W szczególny sposób uhonorowano obchodzącego w tym roku 45 lat kapłaństwa ks. kan. Ryszarda Pruczkowskiego, który z rąk przewodniczącego Regionu Tomasza Jeziorka i szefa inowrocławskich struktur Mariusza Kawczyńskiego otrzymał statuetkę Anioła Solidarności. Wyróżniono także rzecznika Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Marka Lewandowskiego, od wielu lat współpracującego z organizacjami związkowymi w Oddziale. Wszyscy wymienieni goście otrzymali pamiątkowe medale oraz upominki.
Najważniejszym momentem uroczystości było oficjalne przekazanie dokumentów Biura Badań Historycznych Zarządu Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność” Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” i bydgoskiej Delegaturze IPN, o czym szerzej opowiedział Mariusz Kawczyński: „Powstanie i działalność Biura Badań Historycznych to zasługa kolegi Wojciecha Gonery, który niemal od dekady konsekwentnie stara się udokumentować naszą historię. Dostrzegając te starania Zarząd Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ 'Solidarność’ kilka lat temu podjął decyzję o powołaniu jednostki specjalizującej się w gromadzeniu relacji uczestników ruchu związkowego i działaczy opozycji a także materiałów historycznych. Efekty ciężkiej pracy Wojciecha Gonery zakończyły się sukcesem. Zebrał on ok. 100 świadectw uczestników wydarzeń z lat 80. XX w. (większość z nich stanowią źródła mówione), przede wszystkim jednak odnalazł wiele dokumentów związkowych, nie tylko z naszego regionu. Ze względu na ograniczone możliwości Biura, część tego zbioru postanowiliśmy przekazać Archiwum Komisji Krajowej i Delegaturze IPN w Bydgoszczy”.
Z punktu widzenia badań historycznych interesujące wydaje się zwłaszcza to, że w zbiorach Biura Badań Historycznych (do końca roku opracowany zostanie jego inwentarz) znalazł się zróżnicowany materiał źródłowy, szczególnie związkowej prasy. Wśród tytułów dominują bydgoskie „bezdebity”, ale nie brak też gazet podziemnych z Warszawy, Poznania, gdańskiej „bibuły”, czasopism pozacenzuralnych ze Śląska, a także biuletynów wydawanych przez NSZZ RI „Solidarność”. Do Biura trafiły także książki z kilkunastu niezależnych oficyn wydawniczych, w tym prace Leszka Kołakowskiego i zbiory poezji (np. wiersze Czesława Miłosza). Na osobną uwagę zasługują unikatowe dokumenty inowrocławskiej „Solidarności” (protokoły z posiedzeń MKZ/Zarządu Oddziału, czasopisma, ulotki, dokumentacja fotograficzna) oraz bogaty zbiór materiałów rolniczej „Solidarności”.
Jak informują władze regionalne związku kolejne okolicznościowe spotkania, podczas których zaplanowano uhonorowanie inowrocławskich działaczy oraz współpracowników „Solidarności”, zostaną zorganizowane w ciągu najbliższych trzech tygodni. Obchody mają zakończyć się na początku października.
