17 kwietnia 1981 roku to data właściwie zapomniana, choć to właśnie tego dnia rząd PRL wydał oświadczenie, w którym zgodził się na realizację postulatów o które zabiegali chłopi, a także robotnicza Solidarność. Z tych też powodów przypadła właśnie 40. rocznica tamtego sukcesu, choć – podobnie jak było to w latach ubiegłych – została prawie, że zapomniana.
Data 17 kwietnia, jak wiele innych, które wpisywały się w wydarzenia Bydgoskiego Marca 1981 roku zostały przyćmione przez ,,kult 19 marca”. Ten kult ma miejsce, nie mniej rolą mediów jest pisanie o wszystkich wydarzeniach.
17 kwietnia 1981 roku władze PRL wydały oświadczenie, w którym z jednej strony zapowiedziały stworzenie warunków do zarejestrowania NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność (co było główną przyczyną Bydgoskiego Marca 1981), zaś do tego czasu zapewnienie swobodnego działania rolników budujących swój związek. Padła też deklaracja, iż władze włączą powstającą rolniczą Solidarność do prac nad ustawą o samorządzie rolniczym. W tym oświadczeniu pada również zapowiedź wyciągnięcia konsekwencji wobec tych, którzy 19 marca dopuścili do użycia siły wobec rolniczej Solidarności w czasie posiedzenia Rady Narodowej w Bydgoszczy. Zatem w oświadczeniu z 17 kwietnia władza PRL-u przyznała jakby do nadużycia w marcu.
Powyższe ustalenia regulowały również spisane w 10 punktach Porozumienia Bydgoskie.
Patrząc szerzej historycznie – w sierpniu 1980 na Wybrzeżu zawarto Porozumienia Sierpniowe, które pozwoliły zarejestrować NSZZ Solidarność (postulatów było więcej, więc jest to skrótowe zdanie), natomiast w kwietniu Porozumienia Bydgoskie pozwoliły na rejestrację Solidarności Rolników Indywidualnych, co sąd uczynił niedługo później, bo w maju.
Treść Porozumień Bydgoskich:
1. Rząd zwróci się do Sejmu PRL o stworzenie podstaw prawnych dla zarejestrowania NSZZ RI „Solidarność” tak, aby Związek był zarejestrowany do dnia 10 maja 1981 r. – zgodnie z postulatem OKS i OKZ – na takich samych zasadach i w takim samym trybie, jakie dotyczą rejestracji pracowniczych związków zawodowych.
2. Do czasu zarejestrowania Związek będzie rozwijać bez jakichkolwiek przeszkód działalność związkową w ramach porządku prawnego PRL, w ramach Statutu Związku i w oparciu o deklaracje OKZ NSZZ RI „Solidarność” z dnia 12 kwietnia 1981 r., a legalność tych działań nie będzie kwestionowana. Władze państwowe w miarę możliwości udostępnią ogniwom Związku lokale i środki techniczne zgodnie z obowiązującymi przepisami.
3. Rząd zwróci się do Sejmu z wnioskiem o umieszczenie w przygotowanej ustawie o związkach zawodowych przepisów gwarantujących prawo rolników indywidualnych do tworzenia związków zawodowych na zasadach określonych w tej ustawie.
4. Rząd podejmie starania o zapewnienie przedstawicielom NSZZ RI „Solidarność” pełnoprawnego udziału w pracach nad ustawą o związkach zawodowych oraz nad ustawami o samorządzie rolniczym.
5. W kwestii opublikowania w prasie społecznego projektu ustawy o samorządnych organizacjach rolników indywidualnych, opracowanego przez NSZZ RI „Solidarność”, Rząd zastosuje się w pełni do ustaleń w tej kwestii Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej do spraw Kontroli Przestrzegania Porozumień Społecznych.
6. Strony oświadczają zgodnie, że porozumienie rzeszowsko – ustrzyckie będzie w pełni i konsekwentnie realizowane. W tym celu zostaną zintensyfikowane kontakty robocze między stroną rządową a komisją NSZZ RI „Solidarność” d/s realizacji tego porozumienia.
7. W sprawie wyciągnięcia konsekwencji prawnych w stosunku do winnych zajść w Bydgoszczy z dnia 19 marca 1981 r. strony stwierdzają, że zostało to uregulowane w porozumieniu między Rządem a KKP NSZZ „Solidarność”
z dnia 30 marca 1981 r. Rząd stoi na stanowisku, że w odniesieniu do poszkodowanych członków NSZZ „Solidarność” udział przedstawicieli tego związku
w postępowaniu przygotowawczym i sądowym jest zapewniony na tych samych zasadach, jak udział przedstawicieli NSZZ „Solidarność”.
8. W celu zagwarantowania bezpieczeństwa uczestnikom akcji protestacyjnej prowadzonej w siedzibie WK ZSL, w Bydgoszczy oraz akcji wspierającej w Inowrocławiu, Rząd stwierdza, że wobec uczestników tych akcji protestacyjnych i ich rodzin oraz osób wspomagających i ich rodzin nie zostaną wyciągnięte ani w czasie trwania akcji, ani po ich zakończeniu żadne konsekwencje natury prawno – karnej, administracyjnej lub innej oraz nie będą stosowane jakiekolwiek szykany z tytułu prowadzenia akcji protestacyjnej. Dotyczy to także członków NSZZ „Solidarność” biorących udział bądź wspierających wyżej wymienione akcje protestacyjne.
9. Tekst niniejszego porozumienia zostanie podany do publicznej wiadomości w całości między innymi za pośrednictwem prasy, radia i telewizji.
10. Strony uznają zgodnie, że z chwilą zawarcia niniejszego porozumienia ustały przyczyny, które legły u podstaw protestu rolników w Bydgoszczy i Inowrocławiu oraz w innych rejonach kraju. Akcje protestacyjne zostaną zakończone z dniem 17 kwietnia 1981 roku.
W sprawie podjętych strajków okupacyjnych /m.in. w Inowrocławiu/ solidaryzujących się z żądaniem Ogólnopolskiego Komitetu Strajkowego w Bydgoszczy – po uchwale sejmowej z dnia 10 kwietnia br. oraz w czasie toczących się rozmów z Komisją Rządową – Rząd stoi na stanowisku, że jest to oczywiste naruszenie uchwały sejmowej.
Strony są głęboko przekonane, iż zawarte porozumienie służyć będzie stabilizacji społecznej i zgodzie narodowej oraz przyczyni się wydatnie do rozwoju rolnictwa i produkcji żywności w kraju.
