,,Uniwersytet jest bodajże najlepszym wytworem naszej europejskiej kultury”



Fot: Robert Sawicki / UMB
Fot: Robert Sawicki / UMB

 – Zauważmy, że publiczny dyskurs moralny polega zwykle na chłostaniu przeciwników własnymi ocenami moralnymi z wzajemnością – mówił na uroczystej inauguracji roku akademickiego 2021/2022 na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy prof. Bogdan Wojciszke, uznany międzynarodowo badacz psychologi społecznej, któremu społeczność UKW przyznała tytuł doktora honoris causa.

 

– Uniwersytet jest bodajże najlepszym wytworem naszej europejskiej kultury, zaś jego autonomiczny rozwój pozostaje wyłącznie domeną naszej wspólnoty – mówił podczas inauguracji roku akademickiego prof. Jacek Woźny, rekotr Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego -Dążąc w praktyce do tych ideałów stworzyliśmy nową strategię rozwoju UKW na lata 2021 – 2026. W sposób jednoznaczny zostało w niej zapisane, że szanując dorobek przeszłości dbamy o teraźniejszość i kierujemy się ku przyszłości dążąc do prawdy i dobra wspólnego.

Tegoroczna inauguracja była połączona z uroczystym przyznaniem tytułu doktora honoris causa profesorowi Bogdanowi Wojciszke, związanego z Gdańskiem i Uniwersytetem Gdańskim, będącego członkiem Polskiej Akademii Nauk.

 

Uczonego o niekwestionowanej pozycji międzynarodowej, zaliczanego do najwybitniejszych współcześnie psychologów społecznych w Polsce, autorytetu naukowego w badaniach nad procesami poznawczymi w społecznym zachowaniu ludzi – tak mówił o prof. Wojciszke, rektor prof. Woźny, którego nazwał również ,,wielkim przyjacielem UKW”.

 

Laudację na rzecz prof. Wojciszke wygłosił jego kolega ze studiów, związany z UKW prof. Janusz Trempała – Dla mnie osobiście to wydarzenie ma dodatkowe znaczenie ponieważ występuje w roli promotora mojego kolegi ze studiów w Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Nie byłem wtedy świadomy, że będę mógł szczycić się z tak wybitnym uczonym, którego osiągnięcia badawcze wpisują się w międzynarodowy dorobek współczesnej psychologii – wskazywał, mówiąc dalej o konkretnych problemach badawczych – Na uwagę zasługuje cykl badań nad źródłami deformacji ocen moralnych. W zasadzie są one kontynuacją wcześniejszych nagradzanych badań nad tendencyjnością oceniania ludzi. Problem deformacji w ocenach moralnych jest jednak specyficznie ważny, ponieważ ze względu na paradoks nad tendencją do absolutystycznego traktowania ocen moralnych jako opartych na bezspornych opartych bezspornych i obiektywnych przesłankach, a powszechnym doświadczeniem społecznym.

 

Dalej prof. Trempała podsumował – Badania te przekonują, że oceny moralne mogą być automatyczne i bezwiednie formułowane o takie podstawy jak własny interes i własne skojarzenia, które są z natury subiektywne i nie mają nic wspólnego z zasadami moralnymi wywiedzionymi z racjonalnych przesłanek.

 

,,Wieloznaczność ludzkich zachowań”

To tytuł wykładu inaugurującego rok akademicki 2021/2022, który wygłosił prof. Bogdan Wojciszke – Zawsze pociągał mnie problem wieloznaczności świata społecznego, a przede wszystkim ludzi i ich postępowania. Nawet kiedy różne osoby patrzą na to samo, często widzą coś zupełnie innego.

Jako przykłady takiej wieloznaczności doktor honoris causa UKW przytoczył – Kandydat na prezydenta, w którym jedni błazeńskiego hucpiarza, innym wydaje się wydaje z dawna wyczekiwanym mężem opacznościowym. Wychodząc na londyńską Oxfordstreet jedni widzą tam zagrożenie, bo niemal każdy przechodzień ma odmienny odcień skóry niż pozostali, inni czują przyjemny dreszczy różnorodności, z zupełnie tego samego powodu.

 

– Nasze czasy jak wszystkie inne, są nacechowane licznymi sporami moralnymi, są one ustawiczne, długotrwałe, zawzięte i bardziej podnoszą temperaturę sporów niż jasność widzenia spraw. Zauważmy, że publiczny dyskurs moralny polega zwykle na chłostaniu przeciwników własnymi ocenami moralnymi z wzajemnością – zauważył profesor Wojciszke, który wskazał również na drogę wyjścia z takiego pojmowania rzeczywistości – Badania psychologiczne pokazują, że konieczność uzasadnienia tych ocen znacznie je temperuje i umożliwia zbliżenie stanowisk.