Najwyższa Izba Kontroli opublikowała analizę wykonania budżetu państwa na 2021 rok. NIK jako wyspecjalizowana instytucja, jednocześnie umocowana konstytucyjnie, corocznie prowadzi takie analizy. Rozległy dokument pozwala nam przyjrzeć się sytuacji finansowej państwa.
Rok 2021 według NIK Polska zakończyła z długiem na poziomie 1 biliona, 138 miliardów i 33 mln zł. Sam rok 2021 przyniósł 40,5 mld zł deficytu, NIK zauważa jednak, że jest to około trzykrotnie mniej niż w 2020 roku, gdy deficyt przekroczył 124 mld zł. Można uznać to za poprawę, bowiem wartość długu w stosunku do PKB wynosił 43,4%, gdy w 2020 roku było to 46,9%. Z uwagi na to, że PKB rosło, to mimo wzrostu długu możliwości finansowe kraju wzrosły. Wzrost zadłużenia był głównie krajowy bowiem zadłużenie zagraniczne Skarbu Państwa spadło o ponad 672 mln zł.
Gdy spojrzymy całościowo na zadłużenie instytucji rządowych i samorządowych to ten dług wyniósł na koniec 2021 roku 1 bilion 410 mld i 493 mln zł, stanowiąc 53,8% wartości PKB. Jak spojrzymy na Europę to średni wynik dla Unii Europejskiej to zadłużenie na poziomie 88,2% PKB. Polska ma zatem lepszą relację długu do PKB niż większość państw. Najgorzej sytuacja wypada w Grecji – 193,3% PKB oraz we Włoszech 150,8%. Najlepiej w Estonii – 18,1% PKB oraz w Luksemburgu – 24,4%.
Warto zauważyć, że w porównaniu ze średnią dla Unii Europejskiej deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce był w 2021 r. i tak stosunkowo niski – ocenia NIK.
Rok 2021 w UE bez deficytu zamknęły tylko Dania i Luksemburg.
Gorzej wyglądają już dane dotyczące inflacji – na koniec 2021 roku inflacja bazowa w Polsce, z wyłączeniem cen żywności i energii wyniosła 4,8% i była najwyższa w Unii Europejskiej, przy średniej dla UE na poziomie 1,8%. Na drugim miejscu znalazły się Czechy z 3,6%, natomiast stawkę zamknęła Portugalia z zaledwie 0,3% inflacji bazowej. NIK wskazuje, że w Polsce wskaźnik inflacji w stosunku do średniej unijnej był 2,7-krotnie większy.
Analiza NIK zauważa także, że widoczne było spowolnienie inwestycyjne w samorządach, które jeszcze w 2018 roku inwestowały 2,5% PKB, a w ubiegłym roku tylko 2% PKB.
Wydatki majątkowe jednostek samorządu terytorialnego w relacji do produktu krajowego brutto zmniejszyły się trzeci rok z rzędu, mimo dofinansowania otrzymywanego – wskazuje NIK.
