22 stycznia 1920 roku – zapomniane uroczyste włączenie Bydgoszczy do Polski



Narodowe Archiwum Cyfrowe

Narodowe Archiwum Cyfrowe

W piątek (20 stycznia) w Bydgoszczy odbyły się uroczystości związane ze 103. rocznicą wkroczenia do Bydgoszczy wojsk polskich, co nastąpiło po opuszczeniu miasta przez siły niemieckie na mocy wcześniejszych ustaleń Traktatu Wersalskiego – oficjalnie nazwane było to obchodami powrotu Bydgoszczy do Macierzy (Polski). Warto propagować jednak także wiedzę o wydarzeniach z 22 stycznia 1920 roku, gdy w praktyce miały miejsce oficjalne uroczystości przed 103. laty.

22 stycznia 1920 roku w Bydgoszczy gościł głównodowodzący sił Powstania Wielkopolskiego gen. Józef Dowbor-Muśnicki (od 3 lat o tej wizycie przypomina pamiątkowa tablica na budynku biblioteki przy Starym Rynku) oraz minister Leon Janta-Połczyński. Towarzyszyli im attache woskowi państw sprzymierzonych: Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Minister Leon Janta-Połczyński tego dnia, w imieniu rządu polskiego włączył Bydgoszczy do Polski i do województwa wielkopolskiego.

 

,,Odświętną szatę przybrała Bydgoszcz – nie tę, co dawniej, lecz inną zupełnie, uzewnętrznioną barwami naszymi. Bramy triumfalne ozdobione chorągwiami w kolorach polskich i koalicyjnych.” – pisał dalej Dziennik Bydgoski.

Generał Dowbor-Muśnicki wraz z ministrem Jantą-Połczyńskim przyjechali do Bydgoszczy pociągiem. Na dworcu powitała ich orkiestra 6. pułku odegraniem Mazurka Dąbrowskiego, który jeszcze nie miał statusu hymnu Polski. Polskie władze Bydgoszczy reprezentował wówczas dr Jan Biziel.

Po raz drugi tego dnia Mazurek Dąbrowskiego odegrano na płycie Starego Rynku, gdzie generał Dowbor-Muśnicki konno objechał szeregi polskich wojsk.

,,Na Rynku chwiał się prawdziwy las sztandarów i proporców” – opisuje tamte wydarzenia Dziennik Bydgoski.

 

Uczestnicy uroczystości wzięli udział we Mszy Świętej odprawionej przez ks. Tyrakowskiego z Mąkowarska. Po jej zakończeniu na mównicę wszedł generał Dowbor-Muśnicki, który oświadczył, że ,,Bydgoszcz odtąd będzie znajdować się pod ochroną oręża polskiego”. Po nim głos zabrał wiceminister Leon Janta-Połczyński do

konał uroczystego przyłączenia Bydgoszczy do Polski:
,,Imieniem Rządu ogłaszam Bydgoszcz przyłączoną do Polski.

 

Głos zabrał też m.in. francuski attache płk. Marquet, którego okrzyk ,,Niech żyje Bydgoszcz!” podniósł tłumy.

 

Po tych uroczystościach przed generałem J. Dowbor-Muśnickim, który ulokował się na Placu Wolności, ulicą Gdańską przeszła okazała defilada wojskowa z 6. pułkiem na czele.

 

W archiwach zachowało się zdjęcie jak przez ulicę Mostową przejeżdżą na koniu generał Józef Dowbor-Muśnicki, które jest ilustracją do tej publikacji.