Od 1955 roku z inicjatywy Międzynarodowej Komisji Historii Miast z siedzibą w Kilonii, wydawane są atlasy historyczne dla europejskich miast, co jest istotne w tej inicjatywie, iż publikowane są one według tych samych kryteriów, co ma ułatwiać prowadzenie badań w porównawczych w przyszłości. Od rozpoczęcia inicjatywy minęło już ponad 65 lat, a wciąż kolejne miasta są nią obejmowane. Atlas poświęcony Bydgoszczy wydany został w 1997 roku, dość świeżym wydawnictwem są natomiast atlasy poświęcone Fordonowi, który przez wieki był niezależnym miastem.
Głównym celem publikacji atlasów historycznych miast jest stworzenie podstawy źródłowej do badań porównawczych nad urbanizacją Europy i przemian przestrzennych miast – pisze we wstępie do bydgoskiego atlasu prof. Antoni Czacharowski, który zresztą w latach 2016-2021 był prezydentem Międzynarodowej Komisji Historii Miasta. W Polsce tę międzynarodową inicjatywę realizuje głównie Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Bydgoski atlas poza opisem w językach polskich i niemieckim to zbiór map, planów przestrzennych zgromadzonych właściwie od XVII wieku. Z całością można zapoznać się na polskich stronach projektu:
http://atlasmiast.umk.pl/atlasy/bydgoszcz/
Atlas poświęcony Fordonowi został wydany w 2016 roku, przy czym w 2021 roku ukazało się wydanie poprawione. Obecnie w internecie dostępna jest tylko część opisowa wydania (w języku polskim i angielskim):
http://atlasmiast.umk.pl/atlasy/fordon-ii/
Również częściowo możemy zapoznać się z wydaniem poświęconym Koronowu z 2016 roku:
http://atlasmiast.umk.pl/atlasy/koronowo/
Pierwsze miasto szkockie przystąpiło do inicjatywy
Ostatnio rozpoczęły się prace nad atlasem dla miasta Perth miasta partnerskiego Bydgoszczy. Przy tej okazji szkockie media informują, że Bydgoszcz jako miasto partnerskie Perth ma swój atlas od 1997 roku. Perth będzie pierwszym miastem w Szkocji w atlasie. Atlas ten powstaje we współpracy z The Historic Town Trust, brytyjską organizacją, która od wielu lat prowadzi tego typu badania, głównie opracowując atlasy dla miast angielskich.
