W grudniu 2022 roku minęła 100-tna rocznica wejścia w życie Konstytucji Marcowej z 1921 roku. Był to wyjątkowy akt prawny, bowiem była to pierwsza przyjęta po odzyskaniu niepodległości Konstytucja, wielki dorobek Sejmu Ustawodawczego. Think-Tank Genesis Poloniae pod koniec października wniósł do wybranych przez siebie samorządów o uczczenie tego wydarzenia, w szczególności, że wprowadzała ona polski samorząd. Petycja trafiła m.in. do Rady Miejskiej Inowrocławia.
Konstytucja Marcowa uznawała z jednej strony dorobek Konstytucji 3 Maja, ale też była odpowiedzią na tamten czas.
My, Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiekowej niewoli – brzmi preambuła Konstytucji Marcowej – nawiązując do świetnej tradycji wiekopomnej Konstytucji 3-go Maja – dobro całej, zjednoczonej i niepodległej Matki – Ojczyzny, mając na oku – czytamy dalej, widząc wyraźne nawiązanie do Konstytucji z 1791 roku. Państwo Polskie jest Rzecząpospolitą – głosi pierwszy artykuł tej Konstytucji. Rzecząpospolitą, czyli ma się rozumieć republiką. Konstytucja Marcowa zatem rozpoczyna się od podkreślenia, iż Odrodzona Polska chce kontynuować wielowiekową tradycję republikańską – państwa prawa – mającego swoje korzenie w starożytnym Rzymie.
Autorzy petycji chcieli, aby samorządy najlepiej w grudniu zorganizowały nadzwyczajne sesje Rady lub w inny sposób uczcili 100. rocznicę wejścia Konstytucji w życie. Wszystkie podjęte działania miały by zostać w specjalnym albumie jaki wydać chce Genesis Poloniae.
Autorzy petycji nie przewidzieli jednak do końca, że w praktyce rozpatrywanie petycji przez organy stanowiące samorządów trochę trwa, dlatego złożenie petycji pod koniec października sprawiło, że nie było wiele czasu. W przypadku Rady Miejskiej Inowrocławia komisja petycji uznała, że o ile nie ma uzasadnienia do zwoływania nadzwyczajnej sesji, to w grudniu na planowanej sesji Rady Miejskiej można by włączyć punkt temu poświęcony. Rada Miejska takie rozpatrzenie petycji przyjęła jednak dopiero 19 grudnia. Zaraz po rozpatrzeniu tego punktu na mównice zaproszono radnego Waldemara Wąśniewskiego, który wygłosił radnym prelekcję historyczną.
– Ta Konstytucja by nie powstała, gdyby nie odrodziła się wolna Polska – mówił Wąśniewski, który wspomniał, że Konstytucja Marcowa z uwagi na walki o granicę była uchwalana w trudnych warunkach. Można powiedzieć, że Inowrocław też w nietypowych warunkach ją uczcił, ale co najważniejsze uczcił.
– Naród w rozumieniu Konstytucji Marcowej stanowiła wspólnota wszystkich obywateli – podkreślił Waldemar Wąśniewski – Kobiety w Polsce uzyskały prawo wyborcze jako jedne z pierwszych w Europie, co też świadczy o nowoczesności tej Konstytucji.
Następnie radni zagłosowali za zgodą na umieszczenie Inowrocławia w publikacji, którą wydać mają autorzy petycji.
Był to okres świąteczny, dlatego medialnie się te wydarzenia z inowrocławskiej sesji nie przebiły. Warto jednak z uwagi na symbolikę wydarzenia napisać o nich.
Samorządy podchodziły do petycji różnie
Rada Miejska w Lubrańcu poszła dalej niż inowrocławska i przyjęła uchwałę wraz z okolicznościowym stanowiskiem. Były jednak też takie samorządy jak Łomża, gdzie petycję po prostu odrzucono.
