Grodzisko Wyszogród to najbardziej znane i najlepiej zachowane grodzisko z okresu wczesnego średniowiecza na terenie Bydgoszczy. Pozostały do dzisiaj elementy ukształtowania terenu po dawnych wałach grodziska, elementem charakterystycznym jest górujący krzyż, który nawiązywać ma do legendy, iż św. Wojciech w 997 roku w drodze na ewangelizację Prus zatrzymał się w Wyszogrodzie. Jest to jednak tylko legenda, bowiem nie ma na to dowodów historycznych. Na temat Wyszogrodu znajdziemy też wzmianki u średniowiecznych kronikarzy.
Przed dwoma tygodniami prezentowaliśmy materiał o grodzisku w Pawłówku, niestety na jego temat nie ma konkretnych wzmianek w kronikach, a pozostałości w XIX i XX wieku za sprawą aktywności człowieka zostały poważnie zniszczone. Na tym tle Wyszogród jest dość dobrze zachowany, trzeba zdawać sobie jednak sprawę, że około 80% dawnej powierzchni grodu uległo erozji rzecznej, czyli zabrała Wisła.
Przybywszy na pogranicze Pomorza, gdzie niejeden inny książę nawet z dużym wojskiem by się zawahał, Bolesław pospieszył naprzód z wybranym rycerstwem, pozostawiając resztę wojska, gdyż powziął zamiar, by nagłym napadem zająć gród Wyszegrad [Visegrod], jako że grodzianie nie spodziewali się tego i nie ubezpieczyli się. Gdy zaś przybyli nad rzekę[b], która wpadając do Wisły oddzielała od nich ów gród leżący w widłach rzecznych, wtedy jedni zaczęli szybko jeden przez drugiego przepływać rzekę, a drudzy spośród Mazowszan [mianowicie] przybywali Wisłą łodziami. W ten sposób doszło do tego, że z nieświadomości większe straty poniesiono w bratobójczej walce, niż wyniosły one w ciągu [następnych] dni ośmiu przy oblężeniu grodu na skutek działań nieprzyjacielskich. Gdy się wreszcie całe wojsko zebrało wkoło grodu i przygotowano już rozmaite przyrządy potrzebne do zdobywania miasta, załoga, obawiając się uporczywej zawziętości Bolesława wobec wrogów, poddała się uzyskawszy gwarancję bezpieczeństwa i w ten sposób uniknęła zemsty Bolesława i śmierci – pisał Gall Anonim.
W 1330 roku gród oblegali Krzyżacy, w maju postanowili go podpalić, w ten sposób przekonując załogę do kapitulacji. Zniszczenia grodu były na tyle duże, że postanowiono stworzyć nową osadę Fordon.
Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego o Wyszogrodzie.
Materiał o Pawłówku: Obok miejsca, gdzie tysiąc lat temu funkcjonował gród dziennie przejeżdżają tysiące samochodów
