Bydgoszcz do Polski nie wróciła zaraz po 11 listopada 1918 roku, ale dopiero w styczniu 1920 roku, co wynikało z tego, że jeszcze w listopadzie 1918 roku nie było przesądzone czy Bydgoszcz powróci do dziejowej roli strażnicy polskich ziem zachodnich, czy pozostanie Brombergiem. Wśród kluczowych dat, które warto wspominać, znajduje się 19 stycznia 1920 roku.
Po tym jak 11 listopada w Warszawie Polska ogłosiła niepodległość wydarzyło się wiele – w grudniu w Poznaniu odbył się Polski Sejm Dzielnicowy, na którym zebrali się Polacy z ziem należących wówczas do Prus, niecały miesiąc później (27 grudnia) wybuchło Powstanie Wielkopolskiego, które przyniosło Polakom sukces. Kolejna kluczowa data to 28 czerwca 1919 roku, gdy w Paryżu Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski sygnowali Traktat Wersalski, na mocy którego ustalono, że Bydgoszcz za kilka miesięcy stanie się miastem polskim.
19 stycznia w ratuszu miała miejsce uroczystość, w trakcie której spotkali się przedstawiciele polskiej i niemieckiej elity miasta. Niemiecki nadburmistrz Hugo Wolf oficjalnie przekazał władze nad miastem Janowi Maciaszkowi, wyznaczonemu przez polską Naczelną Radę Ludową komisarycznym prezydentem Bydgoszczy.
Burmistrz Hugo Wolff przed oddaniem władzy zaapelował o uczciwe traktowanie Niemców w przyszłości i zadeklarował ich wolę służby wobec Bydgoszczy. Radca Wierzbicki w imieniu NRL wskazał Jana Maciaszka jako komisarycznego prezydenta.
– Panowie przekonani być możecie o tem, że rząd polski wszelkimi siłami starać się będzie nie tylko o podtrzymanie dobrobytu, handlu i przemysłu jak i kulturalnego rozwoju Bydgoszczy, ale dołoży wszelkich wysiłków, aby jak najbardziej rozwinąć – zadeklarował Jan Maciaszek.
Tak 100 rocznicę tych wydarzeń wspominaliśmy przed rokiem:
{youtube}EiANh4Z0Nws{/youtube}
Wojsko polskie do Bydgoszczy wkroczyło dzień później 20 stycznia. Największe uroczystości miały miejsce jednak 22 stycznia, gdy do Bydgoszczy przyjechał głównodowodzący Armii Wielkopolskiej gen. Józef Dowbor-Muśnicki i wiceminister polskiego rządu Leon Janta-Połczyński, który oficjalnie przyłączył Bydgoszcz do Polski i do województwa wielkopolskiego.