Bydgoszcz należy do jednych z najbardziej zróżnicowanych architektonicznie miast w Polsce. Pozostałości średniowiecznej przeszłości – zwłaszcza w przypadku kościołów – widnieją obok licznych dawnych budynków przemysłowych z XIX wieku. Tak duża różnorodność stylistyczna spowodowała, iż w pracach renowacyjnych należało wykorzystać odpowiednie rozwiązania nie tylko technologiczne, ale też stylistyczno-dekoracyjne. Udział w tym zadaniu miała firma Hufgard Optolith jako dostawca pełnego systemu materiałów renowacyjnych Optosan.
Bydgoskie obiekty ceglane
Dość monotonne lico ceglanych ścian bydgoskich budowli z reguły było różnicowane jedynie przez samą bryłę architektury. Jednak na wielu obiektach w Bydgoszczy zastosowano zróżnicowanie poprzez nietypowe opracowanie spoin w jej uziarnieniu i kolorystyce. Jak wyjaśnia Robert Koprowicz, Menadżer Produktu ds. Renowacji i Dyplomowany Konserwator i Restaurator Dzieł Sztuki w firmie Hufgard Optolith, w tej sytuacji na podstawie próbek z konkretnych obiektów oraz wytycznych konserwatorskich, udało się przygotować odpowiednie zaprawy spoinowe na bazie fabrycznej zaprawy wapienno-trassowej Optosan TrassFuge w bardzo szerokiej gamie kolorystycznej. Ta możliwość przygotowania w firmowym w laboratorium zapraw pod obiekt pozwoliła na wykorzystanie ich zarówno w architekturze średniowiecznej np. katedra, czy dawny klasztor Bernardynów (dzisiejszy kościół garnizonowy), jak i XIX-wiecznej – np. Młyny Rothera, dawna rzeźnia miejska oraz stacja wodociągów Las Gdański.
Dekoracje tynkarskie na elewacjach
Bydgoszcz jest drugim miastem w kraju po Łodzi o tak bogatej ilości secesyjnych kamienic mieszczańskich. Robert Koprowicz dodaje, że wiele z nich może śmiało konkurować z elewacjami przemysłowców „Ziemi Obiecanej’.
– Oznacza to też, iż w pracach renowacyjnych bogato zdobionych elewacji należało wykorzystać nietypowe materiały, dzięki którym często „z ręki” odtwarzano piękne detale sztukatorskie. Taką możliwość dają zaprawy do prac w technice ciągnionej – Optosan StuckoGrob i StuckoFein oraz do rekonstrukcji z ręki, specjalna zaprawka z mikrowłóknami Optosan NSR
Kolorystyka elewacji
Już od lat przy pracach malarskich na obiektach zabytkowych toczy się dyskusja na temat wyboru rodzaju farb głównie między mineralnymi – silikatowymi, krzemoorganicznymi lub silikonowymi. I znowu różnorodny charakter elewacji bydgoskich spowodował, że w mieście wykorzystywane są obie technologie tak, by dostosować się do estetyki konkretnego obiektu.
– W dodatku inne fakturalnie elewacje spichrzy wymusiły zastosowanie zupełnie odmiennej techniki, jaką są tynki barwione w masie. Firma Hufgard Optolith jest jedną z nielicznych na rynku, w której ofercie znajduje się pełne spektrum rodzaju farb elewacyjnych. O ich przydatności do podłoży zabytkowych świadczą przeprowadzone badania w niezależnym ośrodku badawczym – Laboratorium PKZ w Toruniu. Dzięki temu wiele elewacji kamienic malowano farbami silikatowymi Silisan, na części zaś wykorzystano nową wersję tego typu spoiwa, czyli farby zolokrzemianowe Silisan Plus. Oba typy spełniają Normę DIN 18363, co gwarantuje właściwą jakość i właściwy skład w odróżnieniu od wielu modyfikacji rynkowych, gdzie przekroczono już maksymalny udział do 5% żywic i dyspersji w składzie. Tego typu farby można co prawda barwić w pełnej gamie kolorystycznej, ale mają znacznie gorszą paroprzepuszczalność i są raczej farbami akrylowymi z niewielkim dodatkiem szkła potasowego – wyjaśnia Menadżer Produktu i dodaje, że ich nazwy w części zawierają słowo „silikat” lub „krzemian”, ale technologicznie nimi nie są.
– Na części elewacji wykorzystano także farbę krzemoorganiczną Silcosan, która posiada odpowiednią ilość żywicy silikonowej. Dzięki temu zachowuje wysoką paroprzepuszczalność, w przeciwieństwie do licznych tańszych farb tzw. „silikonowych” zawierających jednak w składzie przewagę dyspersji akrylowej.
Na spichrzach wykorzystano barwione w masie tynki wapienno-trassowe Optosan TrassFeinputz oraz RenoPutz spezial. To bardzo trudna technika, ale dająca zupełnie inny, niepowtarzalny efekt kolorystyczny.
Hufgard Optolith jest pierwszą firmą w kraju, która jeszcze podczas współpracy z marką Tubag oferowała tego typu materiały produkowane fabrycznie. Obecnie posiada ona też największą ilość tego typu realizacji – na przykład Wieży Zegarowej Zamku Królewskiego w Warszawie. Liczne realizacje w Bydgoszczy dowodzą, iż tylko różnorodność zastosowanych technik i technologii materiałów dopasowanych do wymagań konkretnego obiektu pozwala na odtworzenie pierwotnego charakteru zabytkowej ściany czy muru.
