21 stycznia 1945 po krótkich walkach 2 Armia Pancerna Gwardii 1 Frontu Białoruskiego zajmuje Inowrocław. Hitlerowcy wycofują się z miasta. Dla Inowrocławia formalnie oznaczało to koniec II wojny światowej.
Ważniejsze wydarzenia:
W nocy z 22-23 hitlerowcy zamordowali 56 Polaków, miejscowej inteligencji. Zginął wtedy między innymi prezydent Inowrocławia Apolinary Jankowski oraz wielu nauczycieli. O tym zdarzeniu z oburzeniem mówił premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill w parlamencie.
5 listopada 1939 roku około 150 więźniów z inowrocławskiego więzienia zostało wywiezionych w okolice gniewkowskiego lasu i brutalnie rozstrzelanych.
Na przedmieściach miasta powstał obóz koncentracyjny, w którym w czasie okupacji mogło przebywać około 10 tys. osób.
Na mątwach powstało więzienie dla jeńców wojennych z Francji, Anglii i ZSRR.
W Inowrocławiu prężnie działało także polskie podziemie. Wśród nielegalnych organizacji był Polski Czerwony Krzyż, którego działaczki zostały złapane przez hitlerowską policję.
Koniec wojny
Formalnie dla Inowrocławia II wojna światowa zakończyła się 21 stycznia 1945 roku. Jednak jeszcze 4 kwietnia 1945 roku miasto zostało zbombardowane przez Niemców.
