28 maja przypadnie 40. rocznica śmierci Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego, było to tuż po zakończeniu kryzysu Bydgoskiego Marca 1981 roku, w który prymas pomimo ciężkiej choroby się angażował. Prof. Andrzej Stelmachowski nazwał to zaangażowanie ,,ostatnią wielką akcją społeczną Prymasa Tysiąclecia”.
Wydarzenia Bydgoskiego Marca rozpoczęły się 16 marca 1981 roku, gdy w siedzibie ZSL rolnicy rozpoczęli strajk okupacyjny. Rolnicy domagali się zarejestrowania Solidarności Rolników Indywidualnych, a także sprzeciwiali się wprowadzaniu kartek na mięso. Data 16 marca i postulaty rolnicze często są pomijane, kultywuje się bowiem bardziej datę 19 marca, to jednak cały kryzys kręcił się wówczas wokół sprawy rolniczej. W dniu 16 marca u prymasa kard. Wyszyńskiego zdiagnozowano także ciężką chorobę nowotworową.
Po raz pierwszy prymas publicznie zabrał głos w obronie prawa ludu rolniczego do wolności zrzeszania się i stanowienia o sobie 24 stycznia 1981 r. w Warszawie, na spotkaniu opłatkowym dla kombatantów. Trwały wówczas strajki okupacyjne rolników w Ustrzykach Dolnych i Rzeszowie, których głównym postulatem była zgoda władz na rejestrację związku zawodowego – pisze Andrzej Kaczorowski z Biuletynie IPN z 2011 roku.
Zwlekanie z przyznawaniem ludności rolniczej prawa do zrzeszania się, tak jak ona chce tego, jest nierozumne, więcej – jest przeciwne prawu przyrodzonemu i prawu własnemu tego wielkiego żywiciela naszego Narodu, jakim jest ludność rolnicza – mówił prymas 2 lutego 1981 roku w katedrze w Gnieźnie.
Po 19 marca kryzys polityczny się zaogniał, na 31 marca związku z wydarzeniami bydgoskimi zapowiedziano strajk generalny w całej Polsce. 26 marca z generałem Wojciechem Jaruzelskim spotkał się kard. Stefan Wyszyński i jak opisuje Kaczorowski – uzasadniając podczas trzygodzinnej rozmowy stanowisko Kościoła. Generał, który wcześniej proponował zawieszenie rejestracji „Solidarności Wiejskiej” na rok, miał podobno obiecać pomyślne załatwienie sporu, ale komunikat po spotkaniu był bardzo lakoniczny.
Do strajku 31 marca nie doszło, bowiem dzień wcześniej rozmowy z udziałem m.in. Lecha Wałęsy zakończyły się wypracowaniem chwilowego kompromisu. 2 kwietnia prymasa Wyszyńskiego w Warszawie odwiedzili przedstawiciele rolniczej Solidarności, dziękując mu za wsparcie ze strony Kościoła. Jak wspomina w swojej publikacji Kaczorowski – była to ostatnia audiencja kardynała – „Przyjdzie czas, wpierw czy później, że nie tylko postulaty społeczno-zawodowe, ale i inne będą na pewno osiągnięte przez potężny ruch «Solidarności» przemysłowej i «Solidarności» związków zawodowych rolników indywidualnych. Na pewno to osiągnięcie!” – mówił.
Kryzys bydgoski zakończył się 17 kwietnia, w negocjacjach uczestniczył przedstawiciel prymasa Wyszyńskiego. Solidarność rolniczą sąd zarejestrował 12 maja. Kardynał Wyszyński zmarł natomiast 28 maja.
