Inowrocławski Kwiecień 1981



19 marca w Bydgoszczy gościł prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, aby uczcić 40. rocznicę wydarzeń Bydgoskiego Marca 1981. Jak podkreślali w ten sposób tworzyła się wtedy historia wolnej Polski. O swobody obywatelskie walczono wówczas także w Inowrocławiu – w piątek 16 kwietnia przypadała – właściwie zapomniana – 40. rocznica rozpoczęcia strajku okupacyjnego w inowrocławskiej siedzibie ZSL.

Było to równo miesiąc po tym, gdy wszystko rozpoczęło się w Bydgoszczy – 16 marca rolnicy z okolic Bydgoszczy rozpoczęli okupację bydgoskiej siedziby ZSL, domagając się rejestracji Solidarności Rolników Indywidualnych. Trzy dni później za ich postulatami poszli na posiedzenie Wojewódzkiej Rady Narodowej wstawić się działacze robotniczej Solidarności, którzy zostali siłą wyprowadzeni, w sposób dość brutalny. Wywołało to eskalację i oburzenie robotników w całym kraju, pod koniec marca miał się odbyć strajk generalny w całej Polsce. Do strajku jednak nie doszło, bowiem władza poszła na pierwsze ustępstwa.

 

Mijały kolejne dni, ale nie przynosiły one przełomu, wśród rolników panowało przekonanie, że strona rządowa celowo przeciąga rozmowy. Z tego też powodu 16 kwietnia z rana, grupa około 50 rolników weszła do inowrocławskiej siedziby ZSL rozpoczynając jej okupacje. Od miesiąca okupowana był też siedziba bydgoskiego ZSL. Dzień później miał miejsce przełom – 17 kwietnia w drugiej połowie dnia ustalono porozumienie, nazywane niekiedy Porozumieniami Bydgoskiego. Władza rządowa zobowiązała się przygotować podłoże prawne pod rejestrację Solidarności rolniczej, a do tego czasu zapewnić chcącym się zrzeszać rolnikom możliwość działania bez represji ze strony państwa. Porozumienia Bydgoskie zawierają także gwarancje nie poniesienia konsekwencji przez uczestników okupacji siedziby ZSL w Inowrocławiu. Solidarność Rolników Indywidualnych została zarejestrowana przez sąd w maju 1981 roku.

 

Wydarzenia Inowrocławskie trwały zatem tylko kilkadziesiąt godzin, ale mogły mieć wpływ na przyśpieszenie zawarcia porozumienia.

 

Jednym z liderów rolników z okolic Inowrocławia był Piotr Bartoszcze, sygnatariusz Porozumień Bydgoskich z 17 kwietnia 1981 roku. Postać tragiczna, bowiem w lutym 1984 roku został zamordowany,  o tę zbrodnię podejrzewa się funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa.