W kwietniu 2020 roku inspektorzy sanitarni ujawnili, że część przedsiębiorców pomimo lockdownu dalej prowadziła swoją działalność. Na podstawie przepisów w sprawie przeciwdziałania pandemii COVID-19 zostali oni ukarani karami finansowymi. Niektórzy się odwołali do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W grudniu – po półtora roku – Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał kilka korzystnych dla przedsiębiorców wyroków.
Jedna ze spraw dotyczy salonu fryzjerskiego, w którym w kwietniu pomimo obostrzeń świadczono stacjonarnie usługi. Ukarany odwołał się jednak do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy – stwierdzić należy, że o ile oceniane zakazy, nakazy i ograniczenia są merytorycznie uzasadnione, to tryb ich wprowadzenia doprowadził do naruszenia podstawowych standardów konstytucyjnych i praw w zakresie wolności działalności gospodarczej – ocenił WSA w orzeczeniu z maja 2021 roku. Sąd bydgoski wpisał się w linie orzeczniczą, iż zgodnie z konstytucją tak daleko idące ograniczenia w swobodzie można wprowadzić jedynie ustawą, a nie rozporządzeniem Rady Ministrów.
Służby sanitarne od tego wyroku się odwołały do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ten jednak 9 grudnia oddalił skargę, tym samym wyrok po stronie salonu fryzjerskiego stał się prawomocny.
Inna sprawa dotyczy kary jaką służby sanitarne nałożyły w lutym 2021 roku. W lipcu WSA karę jednak uchylił. Tutaj również służby sanitarne się odwołały, ale 14 grudnia Naczelny Sąd Administracyjny utrzymał korzystne dla przedsiębiorcy rozstrzygnięcie.
Przedsiębiorcy przegrywają, gdy popełniają błędy formalne
Nie wszystkie jednak kary za nieprzestrzeganie zakazów epidemicznych są uchylane przez sądy. Jedna z restauracji została ukarana przez służby sanitarne karą w marcu. Pełnomocnik restauracji również się odwołał do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ale nie wniesiono opłaty sądowej. Pomimo wezwania do usunięcia tego naruszenia, kwota nie została uiszczona, co zdaniem sądu wykluczyło ją jako niespełniającą wymogów formalnych – skarga wnoszona do wojewódzkiego sądu administracyjnego podlega merytorycznemu rozpoznaniu jedynie w sytuacji, gdy spełnia niezbędne wymogi formalne przewidziane przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Od takiego stanowiska bydgoskiego sądu wpłynęła skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie – Uzasadniając zażalenie pełnomocnik skarżącej wskazał, że uchybienie terminu opłacenia skargi „nie było znaczne i w żaden sposób nie wpływało na szeroko pojęty prawidłowy tok niniejszego postępowania w sprawie”. Uchybienie wynikać miało z problemów zdrowotnych prezesa zarządu Spółki, który przez kilka dni był wyłączony z codziennego funkcjonowania i nie mógł opłacić skargi ani prowadzić spraw Spółki. NSA 7 grudnia jednak tej argumentacji nie przyjął i kara nałożona przez inspektorów sanitarnych stała się prawomocna.