Wydawanie ,,Bydgoszcz Informuje” może naruszać Konstytucję. Wątpliwości Helsińskiej Fundacji

W 2016 roku Helsińska Fundacja Praw Człowieka w stanowisku skierowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich wyraziła prawną ocenę, że wydawanie przez samorządy swoich mediów, gdzie pracownicy urzędów próbują naśladować niezależne media, może naruszać Konstytucję. Do takiej sytuacji mamy do czynienia w Bydgoszczy od pewnego czasu, gdy Urząd Miasta wydaje swoją gazetę bezpłatną i portal, które próbują naśladować niezależne media. Przybliżamy bliżej opinię Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

,,Władze lokalne wydające gazety samorządowej – w szerokiej formule nieograniczającej się do biuletynów, spełniających wyłącznie funkcje czysto informacyjne – chcą mieć realny wpływ na to , jak przedstawiana jest lokalna rzeczywistość, jaki jest zakres ewentualnej krytyki, czy wręcz jakie nazwiska przewijają się przez łamy czasopism. Gazety te z założenia nie są w stanie wypełniać wskazanej wyżej funkcji kontrolnej prasy, bowiem podmiot wydający prasę, który powinien dokonywać kontroli władzy lokalnej, nie może być jednocześnie podmiotem kontrolowanym. Ponadto istnienie prasy samorządowej utrudnia funkcjonowanie na tym samym rynku prywatnych tytułów prasowych”.

 

W jaki sposób może naruszać taka działalność Konstytucję?

HFPC wskazuje, że wydawanie przez samorządy mediów, które są finansowane ze środków publicznych, naruszają uczciwą konkurencję wobec podmiotów komercyjnych – Samorządy prowadzące działalność wydawniczą stają się konkurencją dla niezależnych, lokalnych tytułów. (…) Samorząd może wydawać swoje pismo z pominięciem prawideł rynkowych, z pomocą środków publicznych przy wsparciu zatrudnionych urzędników, którzy redagują jego treść w ramach obowiązków służbowych. Wydawana przez samorząd gazeta, jest często rozpowszechniana bezpłatnie, a zatem pozbawiona ważnego – standardowego dla prasy prywatnej – źródła finansowania, które uzupełniane jest ze środków publicznych.

 

W tej materii wydawanie przez samorządy mediów narusza według HFPC artykuł 20 Konstytucji RP dotyczącego społecznej gospodarki rynkowej.

 

,,Gazety wydawane przez samorządy często próbują naśladować, a nawet zastępować prywatną prasę stając się zagrożeniem dla wydawców” – ocenia Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Prowadzić może to wypierania z rynku prywatnych mediów oraz utrudnia wejście na rynek nowym wydawcom, co z kolei uderza w artykuł 61 Konstytucji RP.

 

HFPC ocenia w swoim wystąpieniu: Działalność samorządów polegająca na wydawaniu czasopism narusza konstytucyjne gwarancje wolności słowa, pozbawiając mieszkańców rzetelnej, niezależnej informacji oraz możliwości sprawowania kontroli społecznej wobec władzy lokalnej za pośrednictwem niezależnej prasy wypełniającej funkcję stróża.

 

Do naruszenia tego dochodzi na dwa sposoby. Bezpośrednio – poprzez uniemożliwienie prezentowania na łamach gazety samorządowej poglądów krytycznych w stosunku do władzy ją wydającej. Pośrednio – poprzez uniemożliwienie lub utrudnienie wejścia na rynek prasie prywatnej.