Ákos Engelmayer po powstaniu w Budapeszcie z 1956 roku, chcąc podjąć studia musiał wyjechać do Polski. W historii zapisał się jako pierwszy po upadku komunizmu ambasador Węgier w Polsce. Zasługi Jánosa Tischlera jako dyrektora Węgierskiego Instytutu Kultury w Polsce dla budowania relacji polsko-węgierskich są nie do przecenienia. Oboje w piątek gościli w Bydgoszczy, gdzie spotkały ich szczególne wyróżnienia.
W ubiegłą sobotę przypadł Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej (23 marca), którego centralne obchody odbyły się w Kielcach. Wczoraj to święto obchodziliśmy w Bydgoszczy.
Zaczęło się ono tradycyjnie w Ogrodzie Botanicznym UKW przy symbolicznych dębach posadzonych 8 lat temu, mających symbolizować przyjaźń polsko-węgierską. Miejmy nadzieje, że oba drzewa będą przez kolejne lata wzrastały i kiedyś staną się szczególnym pomnikiem przyjaźni polsko-węgierskiej. W tym miejscu odegrano hymny państwowe Polski i Węgier.
Dalsza część uroczystości przeniosła się do Biblioteki UKW, gdzie prorektor uczelni Benedykt Odya wręczył Ákosowi Engelmayerowi przyznawany przez rektora medal Casimirus Magnus, na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego wyróżnienie szczególne. Były ambasador nie mając wiedzy o tej niespodziance był bardzo wzruszony, przyznał jednak, że zawsze cieszy go gdy inni zauważają jego wkład w budowanie przyjaźni polsko-węgierskiej. Wyraził przy tym nadzieje, że będzie dalej mógł tę misję kontynuować.
Wcześniej oboje gościli w ratuszu, gdzie z kolei prezydent Rafał Bruski postanowił dr Jánosa Tischlera wyróżnić Medalem Prezydenta Bydgoszczy. Warto wspomnieć, że życzliwość Tischlera jako dyrektora Węgierskiego Instytutu Kultury w Polsce pomogła w pozyskaniu dotacji od węgierskiego rządu na stworzenie rzeźby Flisaka Czakiego, która znajduje się obecnie nieopodal Mostu Staromiejskiego im. Jerzego Sulimy-Kamińskiego i jest widocznym nad Brdą symbolem przyjaźni polsko-węgierskiej.
Engelmayer oraz Tishler wygłosili w murach Biblioteki UKW ciekawą prelekcję o relacjach polsko-węgierskich po 1956 roku aż do upadku Związku Radzieckiego – Wiemy o tym, że jesteśmy tutaj mile widziani, w związku z czym coraz więcej Węgrów wie o tym, że jest miasto Bydgoszcz w Polsce. Nazwa tego miasta już nie brzmi obco na Węgrzech – mówił we wstępie János Tischler, wskazując na duże zasługi w tym dziele Konsula Honorowego Węgier w Bydgoszczy Marka Pietrzaka.
Ákos Engelmayer natomiast opowiedział o dziejach rodziny Czaki (Csaki), uhonorowany w Bydgoszczy Ferenc jest pamiętany u nas jako ten, który jako pierwszy zaplanował budowę Kanału Bydgoskiego. Ákos Engelmayer przybliżył natomiast krótko losy Czaki z Milanówka pod Warszawą, którzy za polską niepodległość mieli walczyć w szeregach Armii Krajowej.
Engelmayer jako przymusowy węgierski emigrant do Polski, wielokrotnie podkreślał, że w Polsce pomimo uścisku komunistycznego można było sobie pozwolić na znacznie większą swobodę niż miała miejsce na Węgrzech. Od Jánosa Tischlera dowiedzieliśmy się z kolei, iż węgierski aparat opresji mając świadomość, że do wybuchu Powstania w Budapeszcie w 1956 roku doprowadziły wydarzenia Poznańskiego Czerwca 1956, bardzo się wystraszył wydarzeń z 1980 roku w Polsce, gdy robotnicy doprowadzili do rejestracji Solidarności. Węgierscy komuniści obawiali się podobnej fali strajków w swoim kraju.
Z racji tego, że było to bardzo ciekawe wystąpienie historyczne, w poniedziałek zaprezentujemy je szerzej na Portalu Kujawskim.
