Tę piękną łacińską sentencję w dziele Historiae Polonicae użył Jan Długosz. W tłumaczeniu oznacza ona – Miłość ojczyzny przewyższa zwykle inną miłość. Decyzją Sejmu rok 2015 obchodzimy pod patronatem Jana Długosza.
Jan Długosz urodził się w 1415 roku w Brzeźnicy, w rodzinie szlacheckiej Jana Długosza z Niedzielska. Jego za zasługi w bitwie pod Grunwaldem otrzymał starostwo. Jan był jednym z 12 synów.
Po studiach na Akademii Krakowskiej, na której nie uzyskał żadnego tytułu naukowego, trafił na dwór biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego, którego został sekretarzem. W 1436 roku został kanonikiem krakowskim, a po śmierci bp. Oleśnickiego rozpoczął służbę u króla Kazimierza Jagiellończyka, którego synów wychowywał. Uczestniczył w wielu poselstwach. Miał zostać pod koniec życia arcybiskupem lwowskim, zatwierdzenie ze strony papieża dotarło już jednak po jego śmierci.
Jan Długosz uważany za ojca polskiej histografii i zasługi położone na tym polu sprawiły, że w XIX wieku jego szczątki przeniesiono na Wawel do Krypty Zasłużonych na Skałce. Z pod jego pióra wyszły słynne – Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. To dzieło sięga czasów Lechitów, czyli ludności, którzy tworzyli swoją państwowość za nim powstała Polska. Okres sięgający sporo wstecz zanim Mieszko I dokonał Chrztu Polski.
Wielu badaczy zauważa, że najdawniejsze kroniki Długosza nie są zbyt dokładne, co spowodowane jest faktem, że w przeszłości dzieje przekazywane były głównie drogą ustną i w dużej mierze oparte były o legendy. Nie mnie jednak, gdyby nie twórczość Jana Długosza to ciężko byłoby dzisiaj cokolwiek więcej o tych dalekich czasach powiedzieć.
Jana Długosza zaliczyć można także do najwybitniejszych polskich geografów, co doskonale widać w lekturze jego kronik, w których pojawia się dokładny obraz hydrografii polskim ziem.
Każdy tyle dłużen swojej ojczyźnie, na ile go stać przy jego zdolnościach i siłach – Jan Długosz.
Jeden z większych polskich publicystów politycznych XX wieku Stanisław Cat-Mackiewicz porównał Długosza do wybitnych przedstawicieli inteligencji w Cesarstwie Rzymskim – Długosz jest pisarzem wyjątkowo wybitnym w swojej epoce. Da się zestawić chyba tylko z subtelnymi rozważaniami Eneasza Sylwiusza Piccolominiego. Długosz jest pisarzem nie tylko łacińskim, ale wprost rzymskim. Jego inteligencja jest na poziomie Tytusa Liwiusza, Cycerona, Seneki… Wielka pochodnia Rzymu, zagaszona przez barbarzyńców, oświetla umysł tego kanonika krakowskiego z XV wieku.
Rok 2015 w Polsce obchodzimy ponadto pod patronatem św. Jana Pawła II oraz Teatru Polskiego.
