Kruszwica kojarzona jest często z Mysią Wieżą, która bezpośrednio nawiązuje do legendy o Popielu, którego zjadły myszy. W rezultacie Wieża, która mieści się nad Gopłem, jest pozostałością po zamku, który potęgę zyskał za czasów króla Kazimierza III Wielkiego.
Pod koniec kwietnia w kruszwickiej bibliotece zaprezentowano książkę pt ,,Zamek Kruszwicki”, która powstała dzięki funduszom unijnym. Autorzy prof. Wojciech Dzieduszycki, Maciej Maciejewski oraz dr Maciej Małachowicz, próbują opierając się o badania archeologiczne odtworzy dawny gród kruszwicki.
Niestety zbyt wiele informacji o dawnym zamku się nie zachowało. Doktor Maciej Małachowicz mówi o dwóch źródłach, jedno to twórczość tzw. anonimowego lustratora – Widzi się tam krzątanie wokół podstawowych potrzeb. Jakąś ławę by trzeba znaleźć, jakiś stół porządny. Pomija on czasami najważniejsze pomieszczenia: archiwum sądowe, izba posiedzeń sądu – to w ogóle go nie interesuje. Pozostawił on jednak po sobie jedyny i niezwykle interesujący opis, który jest w swoim rodzaju napisany pewnym kodem. Można próbować iść tropem tego lustratora i poszukiwać budynków których nie ma.
Zamek kruszwicki pojawił się też dziele niemieckiego kartografa w okresie zaborów, ale dr Małachowicz zauważa, że pojawiają się w nim błędy, jak nazwanie jeziora Gopło rzeką Wisłą.
– Mam nadzieje, że jeszcze uda się odnaleźć jakieś oryginalne archiwum – nie kryje nadziei dr Małachowicz.
Na uroczystej prezentacji książki dr Maciej Małachowski opowiedział nieco o zamku w Kruszwicy – Istniała wcześniejsza okrągła wieża, której część została nadbudowana tą Kazimierzowską wieżą wieloboczną. Badania archeologiczne pokazują, że tam jest ok. 6 metrów warstw, które sięgają czasów może nie Popiela, ale grodowych, kiedy ta wieża mogła powstać.
Nie wiadomo dokładnie kiedy zamek powstał, szacuje się okres XII i XIII wieku.
-Ta wieża była najprawdopodobniej pierwszym elementem zamieniająca gród kruszwicki w zamek – tłuamczy Małachowicz. Zamek Kruszwicki największą potęgę miał uzyskać w okolicach XIV wieku.
Wysoka wieża zatem była zawsze najbardziej charakterystycznym elementem zamku w Kruszwicy. Historia sprawiła, że pozostała do dzisiaj jako jeden z ważniejszych elementów dziedzictwa Kujaw i dawnej ziemi piastowskiej.
