Tortury kojarzą nam się zazwyczaj ze zjawiskiem połączonym z wojnami lub z funkcjonowaniem mafii. Do tortur może dochodzić jednak też w takich miejscach jak zakłady karne czy domy opieki społecznej, gdzie przebywają osoby często ubezwłasnowolnione. W takim wypadku tortury mogą przejawiać się np. w znęcaniu. Nie bez powodu przy Rzeczniku Praw Obywatelskich działa specjalna komórka zajmująca się prewencją tortur, która w praktyce regularnie kontroluje domy opieki społecznej i więzienia. Niestety część z tych kontroli potwierdza stosowanie zachowań na pograniczy tortur.

W Polsce tortury są co do zasady zabronione od 1989 roku, gdy nasz kraj ratyfikował konwencję ONZ z grudnia 1984 roku. Właśnie mija 40 lat od przyjęcia tego międzynarodowego aktu, gdzie po raz pierwszy zdefiniowano tortury jako: W rozumieniu niniejszej konwencji określenie „tortury” oznacza każde działanie, którym jakiejkolwiek osobie umyślnie zadaje się ostry ból lub cierpienie, fizyczne bądź psychiczne, w celu uzyskania od niej lub od osoby trzeciej informacji lub wyznania, w celu ukarania jej za czyn popełniony przez nią lub osobę trzecią albo o którego dokonanie jest ona podejrzana, a także w celu zastraszenia lub wywarcia nacisku na nią lub trzecią osobę albo w jakimkolwiek innym celu wynikającym z wszelkiej formy dyskryminacji, gdy taki ból lub cierpienie powodowane są przez funkcjonariusza państwowego lub inną osobę występującą w charakterze urzędowym lub z ich polecenia albo za wyraźną lub milczącą zgodą. Określenie to nie obejmuje bólu lub cierpienia wynikających jedynie ze zgodnych z prawem sankcji, nieodłącznie związanych z tymi sankcjami lub wywołanych przez nie przypadkowo.”

Przy okazji tej rocznicy Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek podnosi problem, że w polskim prawie karnym nie ma zdefiniowanego przestępstwa tortury – Ustanowienie odrębnego typu przestępstwa tortur miałoby istotne znaczenie symboliczne i praktyczne. Stanowiłoby jednoznaczną deklarację zakazu tego zjawiska we wszystkich jego przejawach, miałoby istotny wpływ na edukację funkcjonariuszy, urzędników, pracowników miejsc pozbawienia wolności, praktykę sądów i organów ścigania oraz budowę świadomości społecznej – wskazuje RPO.

Paragraf na zachowania podchodzące pod tortury polskie prawo zazwyczaj znajdzie – może być to znęcanie się lub stosowanie przemocy. Instytucja RPO uważa jednak, że dla tego typu przestępstw powinien być konkretny paragraf.