Dobór płyty głównej to jeden z pierwszych kroków przy składaniu lub modernizacji komputera. To właśnie ona decyduje o tym, jakie podzespoły możesz zamontować i jaką wydajność uzyskasz. Oto krótki poradnik, na co zwrócić uwagę.

Procesor a gniazdo płyty głównej

Pierwszym i absolutnie podstawowym kryterium wyboru płyty głównej jest jej zgodność z procesorem. Każde CPU wymaga konkretnego gniazda (tzw. socketu), np. Intel LGA1700 lub AMD AM5. Oznacza to, że jeśli planujesz zakup procesora Intel Core 13. generacji, musisz wybrać płytę główną z odpowiednim socketem i chipsetem obsługującym tę generację.

Pamiętaj, że samo dopasowanie gniazda to za mało. Ważna jest również zgodność z konkretną serią chipsetów. Weźmy pod lupę konkretny przykład: płyta główna MSI B650 Gaming posiada chipset AMD B650 i socket AM5. Oznacza to, że obsłuży procesory AMD Ryzen najnowszych generacji, zgodne z gniazdem AM5, ale nie będzie współpracować z modelami przeznaczonymi na starsze podstawki, np. AM4.

Płytę główną MSI B650 Gaming kupisz tutaj: https://www.morele.net/plyta-glowna-msi-b650-gaming-plus-wifi-13064744/.

Wymiary płyty i obudowy – standardy formatu

Kolejną kwestią jest fizyczny rozmiar płyty głównej, który musi pasować do Twojej obudowy. Wyróżnia się 3 popularne standardy:

• ATX – pełnowymiarowa płyta, oferująca najwięcej złączy i slotów.

• microATX – mniejsza, ale nadal funkcjonalna, odpowiednia do mniejszych jednostek.

• Mini-ITX – bardzo mała płyta, idealna do komputerów typu SFF (Small Form Factor).

W specyfikacji każdej obudowy znajdziesz informację, jakie formaty płyt obsługuje. Przykładowo, jeśli kupujesz obudowę typu midi tower, zmieścisz w niej każdy rodzaj płyty: ATX, microATX i Mini-ITX. Natomiast w małych konstrukcjach typu mini tower często zamontujesz jedynie microATX lub Mini-ITX.

Chipset i dodatkowe funkcje

Chipset odpowiada za to, jakie technologie obsłuży Twoja płyta główna. Może decydować o liczbie dostępnych portów USB, obsłudze dysków NVMe, liczbie slotów PCIe, a także możliwościach podkręcania procesora.

Dla graczy lub twórców treści często polecane są chipsety z wyższej półki. Umożliwiają one overclocking i mają rozbudowaną sekcję zasilania. Dla komputerów biurowych lub do nauki wystarczą modele z podstawowymi chipsetami, które zapewniają stabilną pracę i obsługę niezbędnych urządzeń.

Kompatybilność z pamięcią RAM

Płyta główna musi obsługiwać typ i częstotliwość pamięci RAM, które chcesz zamontować. Obecnie najpopularniejsze są moduły DDR4 i DDR5. Ważne jest, aby sprawdzić maksymalną obsługiwaną pojemność oraz liczbę slotów – jeśli planujesz rozbudowę w przyszłości, lepiej wybrać model z czterema slotami zamiast dwóch.

Złącza i porty – dopasowanie do Twoich potrzeb

Ponadto, dobra płyta główna powinna mieć odpowiednią liczbę portów USB, wyjść audio i wideo (jeśli korzystasz z zintegrowanej grafiki), a także slotów PCIe do kart rozszerzeń. Sprawdź też, czy płyta ma odpowiednią liczbę złączy M.2 i SATA dla Twoich dysków. Jeśli zamierzasz korzystać z nowoczesnych urządzeń peryferyjnych, upewnij się, że płyta obsługuje szybkie standardy USB 3.2 lub nawet USB 4.

Dobór płyty głównej to sztuka połączenia kompatybilności oraz Twoich potrzeb jako użytkownika. Dlatego najpierw sprawdź zgodność z procesorem, później dopasuj rozmiar do obudowy, a na końcu upewnij się, że płyta ma wszystkie potrzebne Ci funkcje. Pamiętaj też o miejscu na przyszłe ulepszenia – dzięki temu Twój komputer posłuży dłużej i będzie łatwiejszy w modernizacji.