Polska kolej z jednej strony bije rekordy jeżeli chodzi o przewóz pasażerów, ostatnie lata przynoszą już jednak przewozów towarowych, co przełożyło się na problemy w spółce PKP Cargo, a przeciwko tej sytuacji pod koniec lipca w całej Polsce protestowali kolejarze. O przyczynach i przyszłości kolejowego transportu towarowego rozmawiano w Gdańsku na IV Pomorskim Kongresie Transportu Intermodalnego.
Główna przyczyna spadku wolumenu przewozów towarowych – w 2024 roku było to 223,5 mln ton przewiezionego ładunku, w stosunku do 231,6 mln ton w 2023 roku i 248,5 mln ton w 2022 roku, a dane za ten rok są w każdym miesiącu słabsze niż przed rokiem – to przyśpieszone odchodzenie polskiej gospodarki od węgla. Dodatkowo, w mniejszym stopniu, odczuwamy też spowolnienie w niemieckiej gospodarce.
– Mamy ogromny spadek mocy przewozowej. Rok 2023 pokazał, że wszystko zaczęło się sypać – mówił w debacie Paweł Pucek z zarządu DB Cargo. Zauważa on, że gałęzią która wzrasta w przewozach jest intermodal, czyli przewóz kontenerowy – To pokazuje, że w momencie kiedy spada nam węgiel to intermodal pnie się w górę. To jest ten pozytywny rodzynek.
Wzrosty wolumenu intermodalnego są jednak nie są jednak wystarczająco duże, aby zniwelować skutki spadku wolumenu węgla i innych towarów masowych. Zdaniem członka zarządu PKP Cargo Artura Warsockiego jest jednak możliwe w ciągu najbliższych lat – Za 4-5 lat intermodal może dziurę węglową zasypać.
Zdaniem Warsockiego ograniczeniem dla szybkiego rozwoju intermodalu są braki infrastrukturalne – Czy w dzisiaj istnieje jakiś podmiot żeby zbudować sieć terminali kontenerowych z prawdziwego zdarzenia w Polsce?
Było to pytanie retoryczne, które pokazuje też na kluczowy problem przed którym stoi inicjatywa podbydgoskiego terminalu w Emilianowie. Prof. Stefan Akira Jarecki z Politechniki Warszawskiej wskazał – Terminale są nierówno rozłożone – w 3 na 16 województw terminali nie ma w ogóle.
Prof. Akira Jarecki jest jednym ze współautorów raportu ,,Towary na tory” Fundacji Pro Kolej, który był swego czasu komentowany w kujawsko-pomorskim, bowiem pokazał, że to województwo jest czarną plamą na mapie terminali.
Debata na kongresie kręciła się wokół szukania rozwiązań, które z jednej strony ułatwią rozwój intermodalu, a z drugiej strony sprawią, że transport kolejowy stanie się bardziej konkurencyjny wobec drogowego. Często podnoszony był argument, że koszty dostępowe na kolei są nieporównywalnie większe niż na drogach. Poseł Stanisław Lamczyk zapowiedział utworzenie w Sejmi podkomisji ds. transportu intermodalnego, która miałaby szukać rozwiązań barier rozwojowych.
