Początkowo natchnienie dawało mu piękno kujawskiej wsi. Powstało wiele opinii, iż dla Kasprowicza patriotyzm opierał na dostrzeganiu piękna pól, ludzi zamieszkujących Polskę. Ten pogląd obecny jest w twórczości literackiej Kasprowicza. Żył on bowiem na przełomie XIX i XX wieku, gdy Polska znajdowała się pod zaborami.

Gdy spojrzymy jednak na okres jego studenckiej aktywności, zauważymy znacznie dalej idące zaangażowanie patriotyczne. Studiował on we Wrocławiu, ale obecny był też w rodzinnym Inowrocławiu. Z jego udziałem prowadzono na Kujawach potajemne lekcje języka polskiego i historii, których ważnym elementem było wygłaszanie przez Kasprowicza wierszy i mów patriotycznych. Jego twórczość obecna była też 7 lutego 1886 roku podczas pierwszej rocznicy funkcjonowania Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół” w Inowrocławiu, które było najstarszym gniazdem na terenie zaboru pruskiego. Na tę okazję napisał budzący zachwyt wiersz:

Żyjemy w czasach, co na swojej skroni,

Mają dla słanych przekleństwo wyryte,

Gdzie tłum zgłodniałych kromkę chleba goni

Pośród gościńce z ciał braci ubite

Trzeba więc hartu, aby wobec grobów

Wciąż się mnożących uginać czoła;

Trza siły woli: dojść do tych zasobów,

Oto zadanie, oto cel ,,Sokoła”.

W południe pod pomnikiem Jana Kasprowicza w Inowrocławiu złożone zostały kwiaty, jako dowód uznania społeczności lokalnej dla tej postaci.