W pewnym sensie przed 96 laty mieliśmy do czynienia z sytuacją podobną do tej na Ukrainie w ostatnich dniach. Mimo bowiem zakończenia rozmów w Mińsku wciąż na froncie dochodzi do walk. W dniu 16 lutego podpisano rozejm w Trewirze (dzisiejsze Niemcy) pomiędzy Niemcami i państwami Ententy. Zobowiązywał on do zawieszenia broni w Wielkopolsce. Był on dość korzystny dla Polaków, gdyż dawał im kontrolę nad terenami zdobytymi podczas powstania. Spokój jednak nie przyszedł od razu, gdyż Niemcy ruszyli do zmasowanego ataku. Ważnym punktem walk stało się kontrolowane przez Polaków Rynarzewo, przez Niemców nazywane Netzwalde.

Dlaczego Rynarzewo?

Liczące 700 mieszkańców Rynarzewo wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk. Leżało ono bowiem w strategicznym punkcie, gdyż jego zdobycie przez Polaków otwierało im bezpośrednio drogę na Bydgoszcz. W okolicach Rynarzewa przebiegała także linia kolejowa łącząca Bydgoszcz z Szubinem i Kcynią.

Gdy w grudniu 1918 roku wybuchło Powstanie Wielkopolskie, które dość szybko rozciągnęło się na tereny Kujaw i Pałuk, w dniu 12 stycznia 1919 roku władze niemieckie zdecydowały się internować polskich obywateli Rynarzewa i wywieźć ich do obozu w Altdamm niedaleko Szczecina. Miało to miejsce dzień po zdobyciu przez powstańców pobliskiego Szubina, a kilka dni po przejęciu kontroli nad Inowrocławiem. Można uznać, że w ten sposób Niemcy zadziałali profilaktycznie, aby wyprzedzić ewentualny zryw Polaków z Rynarzewa.

Po podpisaniu rozejmu w Trewirze ustaleń pokojowych nie przyjęli miejscowi Niemcy, którzy prowadzili dalsze działania zbrojne, za jeden z głównych celów stawiając Rynarzewo. Od 17 lutego znajdowało się ono pod dużym naporem sił niemieckich. Atak niemiecki wspierał pociąg pancerny, który został wysadzony dopiero około godziny 9 w dniu 18 lutego. W wyniku toczonych wówczas walk zginęło 29 powstańców, w tym bohaterską śmiercią poległ por. Mariusz Wachtel. To zwycięstwo okazało się kluczowe dla dalszej sytuacji w Poznańskim. Pozwoliło to powstańcom zbliżyć się pod Bydgoszcz. Sytuację na froncie uspokoiły także naciski Francji i innych państw Ententy.

Zdobyty 18 lutego pancernik przemianowano na ,,Danutę". Służył on wojsku polskiemu przez kolejne lata w wojnie z bolszewikami oraz w Kampanii Wrześniowej 1939 roku. Po poważnym uszkodzeniu polska załoga zdecydowała się go wysadzić doszczętnie, aby nie został przejęty przez wroga.

Warto wspomnieć, że w tamtym okresie Rynarzewo miało prawa miejskie i posiadało swojego burmistrza. Dzisiaj miasteczko jest częścią gminy Szubin.

Praca uczniów z Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Rynarzewie